ایران مقاله

چکیده:

امروزه یکی از معظلات زیست محیطی ،پسماندهای بیمارستانی می باشند که به علت دارا بودن عوامل خطرناک ،سمی وبیماری زا از حساسیت خاصی برخوردارند. گسترش شهرها وافزایش جمعیت آنها، سرعت روند ایجاد انواع موسسات ومراکز درمانی را به شدت افزایش داده است.همچنین افزایش تعداد ارباب رجوع وبیماران ،استفاده از وسائل یکبار مصرف،توسعه علم پزشکی ودارویی ،مصرف بالای سرانه دارو در کشور واختراع ، تولید ومصرف داروهای پیچیده تر باعث تنوع کمیت وکیفیت پسماندهای بیمارستانی شده اند. طبق مطالعات انجام شده حدود630 نوع ماده شیمیایی ودارویی در بیمارستان ها مصرف می شوند که در حدود300نوع آنها سمی وخطرناک می باشند .در حال حاضر با استفاده از سیستم های استریل کردن وبی خطرسازی اقدام به دفع پسماندهای بیمارستانی می کنند .دربیشتر کشورهای پیشرفته ،زباله های بیمارستانی قبل از دفع، تفکیک می شوند. به طوری که هم اکنون در این کشورها فقط 15درصد زباله های بیمارستانی ، خطرناک هستند.
در این تحقیق به روش توصیفی –مقطعی وبه وسیله لیست کنترلی ومشاهده مستقیم در سال 1392 صورت گرفت.جامعه مورد مطالعه بیمارستانشهدای سرپل ذهاب بود .جهت تعیین مقادیر کمی میزان پسمانده های عفونی تیز وبرنده دارویی وشیمیایی تولیدی هر روز با باسکول غیر دیجیتال توزین ومیانگین روزانه آن در 2فصل مختلف به دست آمد. به کارگران آموزش داده شده زمانی که سه چهارم کیسه ها پرشده جمع آوری پسماند انجام شود .جمع آوری پسماندهای عفونی وعادی سه نوبت در شبانه روز انجام می شود ساعت7صبح ،ساعت14 وساعت 22شب )همچنین بازدید روزانه وضع مواد دفع شده از نظر کیفیت مواد ونحوه جمع آوری ونحوه نگهداری بی خطر سازی پسماندهای پزشکی با با اتوکلاو به روش شیمیایی انجام شد. نتایج در برنامهexellبه صورت جدول ثبت ونمودارهای هر ماه در این برنامه رسم گردید.نمودارهای فصلی ومقایسه ای نیز ترسیم شد.
نتایج این تحقیق نشان داد که اختصاص بیشتر از36% پسماندهای تولیدی به پسماندهای عفونی در فصل پاییز همچنین اختصاص بیشتر از34%پسماندهای تولیدی به پسماندهای عفونی در فصل زمستان وبیشتر از 31% واختصاص بیشتر از25%در فصل بهار پسماند پزشکی رقم بسیار بالایی است. دربیمارستان روزانه15/105کیلوگرم زباله تولید می شود که سرانه آن24/4 کیلوگرم برای هر تخت اشغال شده است.از این مقدار29/1کیلوگرم به ازاء هر تخت زباله عفونی است .درصد زباله های عفونی به کل زباله ها در بیمارستان7/29 درصد است.


فصل اول

کلیات

کلیات:

باوجودروش های نوین جهت دفع پسماندهای بیمارستانی در بسیاری از مناطق کشور دفع این پسماندهای خطرناک همچنان به روش سنتی واز طریق دفن صورت می گیرد .دفن پسماندهای بیمارستانی علاوبر آلودگی های زیست محیطی .آب های زیر زمینی خطر گسترش برخی از بیماری ها را در پی دارد . دفن پسماندهای بیمارستانی وعفونی به شیوه های کنونی در کشور می تواند عواقب وپیامدهای جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد .استفاده از دستگاه زباله سوز و حتی پلاسما کردن نیز با تکنولوژی های روز جهان فاصله بسیاری دارد ولازم است جهت امحاء پسماندهای بیمارستانی از شیوه های نوین وجدید استاندارد بهره جست . درحال حاضر در بیشتر کشورهای دنیا دفن پسماندهای بیمارستانی به روش بی خطر کردن واستریل کردن صورت می گیرد. واین شیوه جایگزین دفع کردن پسماندهای بیمارستانی از طریق پلاسما کردن ودستگاه زباله سوز شده است . دفن پسماندهای بیمارستانی به روش کنونی، همچنین استفاده از زباله سوز به دلیل آلودگی های که به همراه دارد به عنوان یک بحران جدی تلقی می شود . در زمان حاضر پسماندهای عفونی مراکز بهداشتی ، درمانی ، مطب ها وآزمایشگاه های تشخیص طبی ومراکز درمانی از جمله بیمارستان ها با زباله های شهری امحاء می گردد.که بر بهداشت وسلامت مردم تأثیر گذار است.پسماندهای شهری قابل بازیافت وتبدیل به کود وقابل استفاده در سطح شهری می باشد وبه این علت مخلوط نمودن پسماندهای شهری وبیمارستانی تهدیدی است برای بهداشت شهروندان وکارکنان بخش خدمت شهری ، شهرداری ها وسازمان های مدیریت .

پسماند که با این قبیل پسماندها در تماس می باشند کشورهای پیشرفته وتوسعه یافته پیش از این از زباله سوز وسپس از طریق پلاسما اقدام به امحاء پسماندهای عفونی می کردند(سیف زاده، ثانی گر،گرمرود،محمد وهمکاران1391).


منابع:
1- اسدی،فاطمه وهمکاران 1391،بررسی کمی وکیفی پسماندهای بیمارستانی در استان کرمانشاه بیمارستان امام رضا.
2-اسدی ،محمود وهمکاران1374،مدیریت مواد زاید خطرناک،انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
3-الماسی،علی ،نامداری،فریده1391،بررسی وضعیت بهداشت محیط بیمارستان های استان ایلام.
4-امینی ، تپوک؛فهیم وهمکاران1391،بررسی وضعیت مدیریت زباله های بیمارستان های آموزشی درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
5-بنائی ، بهمن وهمکاران1391، بررسی راهکارهای عملی دفع زبالهبیمارستانی با استفاده از روشSwOT دردر دوبیمارستان شهر کرد.
6-بینایی تولایی،شبنم وهمکاران1391، بررسی وضعیت بی خطر سازی زباله های عفونی ونوک تیز،در12بیمارستان تابعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد
7-خرد پیشه، زهره وهمکاران1391،بررسی کمیت وکیفیت تولید زباله در بیمارستان زنان در بندر عباس،شانزدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران،مهر1392
8-درگاهی،عبدالله وهمکاران1389،بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی شهر ساری ، شانزدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران
9-دریاباری،سیدمحمد صادق1379،بررسی وضعیت جمع آوری ودفع زباله های بیمارستانی شهر تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد
10-زارعی، امین الله وهمکاران1379، بررسی مدیرت پسماند بیمارستانی در سه شهر آمل ، بابل وبابلسر.
11-سیف زاده ثانی گرمرود، محمد وهمکاران1391، ارزیابی تکنولوژی بی خطر سازی پسمانده های بیمارستانی بجنورد
12-ضوابط وروش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی وپسماندهای وابسته وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی،سازمان حفاظت محیط زیست کمیسیون امور زیر بنایی مجلس،استناد به ماده11 قانون مدیریت پسماند(پسماند1383)
13-عبدلی ،محمد علی1372، سیتم مدیریت مواد زائد جامد شهری وروش های کنترل آن سازمان بازیافت وتبدیل مواد شهری تهران.
14- عبدلی ،محمد علی1372،سوزانندها وکاربرد آن در حذف مواد زائد،مجموعه مقالات سمینار
15-عبدلی ،محمد علی1372،مجموعه مقالات برنامه ریزی اجرایی طرح جمع آوری حمل ودفع بهداشتی مواد زائد بیمارستانی، شهرداری تهران،سازمان بازیافت وتبدیل مواد.
16-عمرانی، قاسمعلی،1359،مواد زاید جامد،جلد اول انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی
17-عمرانی،قاسمعلی1369، مواد زاید جامد،جلد دوم انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی
18- عمرانی،قاسمعلی1374،مقدمه ای بر مدیرت زباله در بیمارستان ها ومراکز بهداشتی ، انتشارات علمی دانشکده بهداشت وموسسات بهداشتی تحقیقاتی
19- عمرانی،قاسمعلی1374، مقاله جمع آوری ودفع زباله در شهرهای مختلف علوم پزشکی تهران.
20-فتحی،شهروز1379،مکانیابی ودفع بهداشتی ضایعات عفونی بیمارستانی شهر اراک،پایان نامه کارشناسی ارشد.
21-قهرمانی،اسماعیل1390،بررسی کیفی وکمی پسماندهای تولیدی بیمارستان بعثت سنندج،انتشارات آروین، فصلنامه کمیته تحقیقاتی گیلان
22-کریم زادگان،حسن1375،بررسی وضعیت جمع آوری ودفع زباله مراکز بهداشتی ودرمانی استان تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد.
23-مجلسی،منیره1376،بررسی مدیریت موادزائد شهر تهران،فصلنامه علمی سازمان حفاظت محیط زیست، جلد نهم
24-محمدیان فضلی،محمد وهمکاران1390،بررسی کمی وکیفی ونحوه مدیریت پسماند در بیمارستان های استان زنجان، پایان نامه کارشناسی ارشد جلیل نصیری.
25-مرکز سلامت محیط وکار،راهنمای سرفصل ها ومحتوای برنامه آموزش مدیریت پسماند پزشکی،تابستان1391
26-منوری،مسعود1376، دفع مواد زاید شهری در روسیه ، فصلنامه علمی سازمان حفاظت محیط زیست،جلد نهم.
27-منوری،مسعود1372،گزارش مقدماتی ارزیابی مزایا ومعایب طرح جدید جمع آوری ودفع زباله شهر تهران، شهرداری تهران،سازمان بازیافت وتبدیل مواد.
28-میران زاده ،محمدباقر وهمکاران1390،بررسی عملکرد دستگاه سترون سازی زباله های عفونی بیمارستان شهید بهشتی کاشان،انتشارات مجله سلامت ومحیط، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی بهداشت ایران.دوره چهارم ، شماره چهارم، زمستان1390
29-نوری،محسن،ندافی،کاظم1389،بررسی عملکرد دستگاه های بی خطر ساز زباله های عفونی شهر قزوین،دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی تبریز، همایش ملی بهداشت محیط ایران،مهر1392


30-Obekpa, S.et al. 2011,Healthcare Waste Management in Nigeria:A case study , Journal of,public Health and Epidemiology Vol.3(3)
31-Sanida ,G. et al.,2014, Assessing generated quantities of infectious medical wastes: A case study for a health region administration in Central Macedonia, Greece
Assessment of Medical Waste Managemen , 2014 , et al. Amal. , 32 Sarsour
, Selected Hospitals in Gaza Strip Palestine: A Pilot Study International Journal of Scientific Research in Environmental Sciences
33-Thawon, N.& elivio, B., 2012,A Design Study of Sustainable Infectious Waste Management Systems for Small Healthcare Providers in North-EasternThailand,OIDA Internationi Journal of Sustainable Development ,
Vol.4.No.4
alzahra.mui.ac.ir/.../zobalehay%20bimarestani.pdf
http:/balini.tbzmed.ac.ir
http://www.tosantajhiz.com/fa/fullservices.php www.eshiraz.ir/bazyaft/fa/pezeshki,6303
www.ssu.ac.ir
www. hospital-health.com www.pezeshk.


واژه نامه

محیط کشت جمع آوری نوع آمریکایی ATCC:American Type Collection Cultur
باسیلوس آتروفائوس Bacillus Atrophaeus
مخزن نگهداری پسماند Bin
مرکزکنترل بیماری Center for disease control
موادزایدشیمیایی Chemical waste
آژانس حفاظت محیط زیست EPA: Environmental Protection Agency
باکتری ژئوباسیلوس استئاروترموفیلوس Geobacilus SteartermopHilus
پسماندهای درمانی-بهداشتی Health- Care Wastes
مواد زاید عفونی Infection waste
مدیریت زباله های پزشکی Medical Waste Managemen
مواد زاید پاتولوژیک Pathological Wastes
مواد زاید دارویی Pharmaceutical waste
مواد زاید رادیواکتیو Radio active wastes
قانون بازیافت وحفاظت ازمنابع Resource Conservation and Recovery Act
سفتی باکس Safety Box
پسماند برنده Sharps waste
قوت ها،ضعف ها،تهدیدها SWOT: Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threatss
تریپتوسوی آگار TSA
تریپتوسوی براث TSB
سازمان بهداشت جهانی World Health Organization