ایران مقاله

 

 پروژه دانشجویی تحقیق انرژی های پاک فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق انرژی های پاک فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی تحقیق انرژی های پاک فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی تحقیق انرژی های پاک فایل ورد (word) :

دسترسی کشورهای درحال توسعه به انواع منابع جدید انرژی، برای توسعه اقتصادی آنها اهمیت اساسی دارد و پژوهش های جدید نشان داده که بین سطح توسعه یک کشور و میزان مصرف انرژی آن، رابطه مستقیمی برقرار است. با توجه به ذخایر محدود انرژی فسیلی و افزایش سطح مصرف انرژی در جهان فعلی، دیگر نمی توان به منابع موجود انرژی متکی بود.

درکشورما نیز، با توجه به نیاز روز افزون به منابع انرژی و کم شدن منابع انرژی فسیلی، ضرورت سالم نگه داشتن محیط زیست، کاهش آلودگی هوا، محدودیت های برق رسانی و تأمین سوخت برای نقاط و روستاهای دورافتاده و... استفاده از انرژی های نو مانند: انرژی باد، انرژی خورشید هیدروژن، انرژی های داخل زمین می تواند جایگاه ویژه ای داشته باشد.
امروزه، بحران های سیاسی، اقتصادی و مسائلی نظیر محدودیت دوام ذخایر فسیلی، نگرانی های زیست محیطی، ازدحام جمعیت، رشد اقتصادی و ضریب مصرف، همگی مباحث جهان مشمولی هستند که با گستردگی تمام، فکر اندیشمندان را در یافتن راهکاهای مناسب در حل مناسب معضلات انرژی در جهان، به خصوص بحران های زیست محیطی، به خود مشغول داشته است. بدیهی است امروزی، پشتوانه اقتصادی و سیاسی کشورها، بستگی به میزان بهره وری آنها از منابع فسیلی دارد و تهی گشتن منابع فسیلی، نه تنها تهدیدی است برای اقتصاد کشورهای صادرکننده، بلکه نگرانی عمده ای را برای نظام اقتصادی ملل وارد کننده به وجود آورده است. صاحبان منابع فسیلی بایستی واقع نگرانه بدانند که برداشت امروز ایشان از ذخایر فسیلی، مستلزم بهره وری کمتر فردا و نهایتاً، تهی شدن منابع شان در مدت زمانی کمتر خواهد بود.

کلمات کلیدی :

 

 پروژه دانشجویی مقاله مقایسه‌ی خواب و مرگ فایل ورد (word) دارای 53 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله مقایسه‌ی خواب و مرگ فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله مقایسه‌ی خواب و مرگ فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله مقایسه‌ی خواب و مرگ فایل ورد (word) :

مقایسه‌ی خواب و مرگ
از نظر قرآن کریم

چکیده :
در این تحقیق به بررسی خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو پرداخته شده است.
خواب : حالتی است که در اثر از کار افتادن موقتی بعضی از مراکز عصبی و دفاعی در بدن پدید می‌آید و در این هنگام تنها یک قسمت از مراکز دفاعی از فعالیت باز می‌ماند و بقیه‌ی قسمت‌های دفاعی و سایر دستگاه‌های بدن به کار مشغولند ولی حواس پنجگانه از کار می‌افتد و تنها قوه‌ای که در هنگام خواب از کار نمی‌افتد قوه‌ی تخیل است.

مرگ : خواب شدید و بزرگ در هر دو مرحله‌ی روح و نفس است که انسان از نشئه‌ای به نشئه‌ی دیگر انتقال می‌یابد با این تفاوت که در حین خواب انسان غالباً توجه ندارد و هنگامی که بیدار می‌شود نمی‌داند که حقیقتاً از سفری بازگشته است برخلاف حالت مرگ .

مقایسه‌ی خواب و مرگ : درخواب قبض روح به صورت کامل انجام نمی‌گیرد ولی در مرگ قبض روح کامل صورت می‌گیرد و تعلق روح نسبت به بدن بطور کامل از بین می‌رود.
هدف از انجام این تحقیق : 1- ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت
و بی ارزش دانستن جهان فانی صورت پذیرفته است.

روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای انجام شده است.
با توجه به بررسی‌هایی که در این زمینه به عمل آمده از دیدگاه علمای اسلام و همچنین بررسی آیاتی که در این زمینه‌ها (خواب و مرگش) آمده است و نظریات دانشمندان می‌توان این نتیجه را گرفت که انسان با تمام تلاشهایی که نموده است باز هم نتوانسته به اسرار پیچیده‌ی این دو آیت خداوندی دست پیدا کند ولی با این وجود می‌توان این نتیجه را گرفت که خواب و مرگ هر دو از جنس واحدی است که در خواب قبض روح کامل صورت نمی‌گیرد ولی در حالت مرگ قبض روح کامل صورت می‌گیرد و در هنگام خواب کسانی که اجلشان نرسیده باشد خداوند آنها را قبض روح نمی‌کند تا زمانی که مدت مقرر آنها فرا رسد و این تحقیق و بررسی در این مورد باعث می‌شود به انسان این دانش را بدهد که همیشه جاودان نخواهد ماند و جاودانه‌ی مطلق خداست و اینکه انسان غافل باید از این دو آیتی که خداوند برای او آفریده است استفاده کند و در راه باطل گام ننهد و بداند که زندگی دنیوی فانی است. و باید برای رضای خداوند قادر همیشه تلاش نماید و برای جامعه فردی مفید واقع گردد.

 

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه 8
بیان مسئله 8
ضرورت تحقیق 9
اهداف تحقیق 9

تعاریف واژه‌ها 10
فصل دوم : گستره‌ی نظری و پیشینه پژوهش
خواب چیست 14
مکانیسم خواب از نظر فروید 14
نظریات برخی روانشناسان درباره‌ی خواب و رؤیا 15
رؤیا و انواع آن 15
رؤیاهای ذکر شده در قرآن 18
خواب و رؤیا از منظر آیات قرآن 19

وجه تمایز خواب و بیداری 20
خوابهای الهام دهنده 22
خواب از دیدگاه دین اسلام 22
جدایی روح از بدن در هنگام خواب 23

تفاوت نفس از نظر قرآن و فلاسفه 24
تفاوت خواب و مرگ 24
وجوه اشتراک و اختلاف خواب و مرگ در قرآن 26
ماهیت مرگ در نگرش قرآنی 31
واکنش انسان‌ها در برابر مرگ 33

مرگ از دیدگاه اولیای خدا 35
ارتباط خواب با نفس، روح و مرگ 39
پیشینه‌ی عملی تحقیق در ایران 40
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
ابزار تحقیق 43
روش جمع آوری داده‌ها 43
نوع تحقیق 43

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
معانی موت و اجل در قرآن مجید 45
آیات در رابطه بالفظ توفی 45
آیاتی که در زمینه خواب آمده است 46

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری 48
پیشنهادها 48
فهرست منابع و مآخذ 49

فصل اول
طرح تحقیق

(1-1) مقدمه :
به نام او که هستی و کائنات را آفرید. به نام او که با نشانه‌هایی انسانهای غافل را از خواب غفلت بیدار می‌دارد. خواب و مرگ آیت خداوندی است که همواره مورد توجه دانشمندان و بشر بوده است. وقتی به حدیثی که در این رابطه آمده است می‌نگریم «الناس ینام و اذا ماتوا انتبهوا (رسول) مردم در خوابند وقتی می‌میرند از خواب بیدار می‌شوند، نشان می‌دهد که انسانها در غفلت بسر می‌برند. مانند زمانی که مرگ یکی از عزیزان اتفاق می‌افتد ذره‌ای به خود می‌اندیشند ولی مدتی بعد به دنبال سرگرمیهای زندگی می‌روند و دوباره غرق در لذتهای دنیوی می‌شوند و خود را در دنیا جاودانه احساس می‌کنند. پس باید با غفلت مبارزه کرد تا دچار پشیمانی نشد.
(1-2) بیان مسئله :

خواب چیست؟ حالتی است که دراثر ازکار افتادن موقتی بعضی از مراکز عصبی و دفاعی در بدن پدید می‌آید و در این هنگام تنها یک قسمت از مراکز دفاعی از فعالیت باز می‌ماند و بقیه قسمتهای دفاعی و سایر دستگاه‌های بدن به کار مشغولند ولی حواس پنجگانه از کار می‌افتد و تنها قوه‌ای که درهنگام خواب از کار نمی‌افتد قوه‌ی تخیل است.
مرگ : خواب شدید و بزرگ، در هر دو مرحله روح و نفس که انسان از نشئه‌ای به نشئه‌ی دیگر انتقال می‌یابد با این تفاوت که در حین خواب انسان غالباً توجه ندارد و هنگامی که بیدار می‌شود نمی‌داند که حقیقتاً از سفری بازگشته است. بر خلاف حالت مرگ .
(1-3) مقایسه خواب و مرگ :

درخواب قبض روح به صورت کامل انجام نمی‌گیرد ولی در مرگ قبض روح کامل صورت می‌گیرد و تعلق روح نسبت به بدن بطور کامل از بین می‌رود.
ضرورت تحقیق:
آشنایی با مفهوم واقعی خواب و مرگ و ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت و بی ارزش داشتن جهان فانی و اینکه انسان جاودان نیست پس باید در زندگی برای رضای خداوند قادر تلاش نماید و برای جامعه فردی مفید واقع گردد.
(1-4) اهداف تحقیق :

1- ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت 2- بی ارزش دانستن جهان فانی
در این پژوهش محقق به دنبال آن است تا برای سوالات زیر پاسخ‌های مناسبی پیدا نماید.
1- ماهیت خواب چیست؟
2- مکانیسم خواب از نظر فروید چیست؟
3- نظریات برخی روانشناسان در مورد خواب رؤیا چیست؟
4- رؤیا چیست و انواع رؤیا کدام است؟
5- رؤیاهای ذکر شده در قرآن کدام است؟
6- خواب و رویا از منظر آیات قرآن چیست؟
7- وجه تمایز خواب و بیداری چیست؟
8- خواب‌های الهام دهنده چیست؟

9- خواب از دیدگاه دین اسلام چیست؟
10- چگونه هنگام خواب روح از بدن جدا می‌شود؟
11- تفاوت نفس از نظر قرآن و فلاسفه چیست؟
12- تفاوت خواب و مرگ چیست؟
13- وجوه اشتراک و اختلاف خواب و مرگ از نظر قرآن چیست؟

14- ماهیت مرگ در نگرش قرآنی چیست؟
15- واکنش انسانها در برابر مرگ چیست؟
16- مرگ از دیدگاه اولیای خدا چیست؟
17- ارتباط خواب با نفس و روح و مرگ چیست؟
(1-5) تعاریف واژه‌ها :
معنای لغوی خواب و مرگ :
خواب : حالتی توأم با آسایش و آرامش که بر اثر از کار بازماندن حواس ظاهر در انسان و حیوان پدید می‌آید و معانی مختلفی دارد: 1- یقظه 2- نوم 3- غفلت 4- پرز جامه 5- غفلت و مغافل که به منزله‌ی خواب است 6- گروه خفتگان
مرگ : فنا و نیستی، فوت. توفی : فلانی مرد، فلانی در گذشت
معنای اصطلاحی : نوم کلمه‌ای است عربی و در فارسی به معنای خواب می‌باشد و در اصطلاح «خواب» آن حالتی است که قسمتی از حواس انسان به واسطه عوامل طبیعی خاصی به هنگام آن رکود پیدا می‌کند. (شریعتمداری، 74، ص 54)

«لا تأخذه سنه و لا نوم» (بقره 225) منام نیز به معنی خواب است. «من آیاته منامک

م باللیل و النهار» (روم 23) از جمله آیات خدا خواب شما در شب و روز است. «و هو الذی جعل لکم اللیل لباساً و النوم سباتاً» (فرقان 47)
زندگی امروز بشر، بدون خواب و تجدید قوا غیر ممکن است و خواب در موجودات زنده از قبیل انسان، حیوان، حشرات و نباتات عمومیت دارد. بیشتر گلها و برگها در روز روشن مقابل آفتاب بسته می‌شوند و صبح شکفته می‌شوند یعنی آنها پس از خواب و تجدید قوا زندگی را از سر گرفته‌اند. (قرشی، 86، صص 132 و 133) توفی از باب تفعل به معنی اخذ به طور کامل و تمام است «التوفی اخذ الشئ و علی ایتام» توفی و استیفاء هر دو به یک معنی‌اند. از اینجاست که به مرگ وفات گفته شده که انسان از طرف خدا بکلی اخذ شده و از بین می‌رود. (بندر ریگی، سال 60، ص 87)
«فامسکوهن فی البیوت حتی یتوفهن الموت» (نساء 15) آنها را در خانه‌ها نگاه دارید تا مرگ آنها را بگیرد.

 

کلمات کلیدی :

 

 پروژه دانشجویی مقاله فلزات سنگین در آب و فاضلاب و بررسی حذف آنها به روش انعقاد و لخته سازی الکتریکی فایل ورد (word) دارای 7 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله فلزات سنگین در آب و فاضلاب و بررسی حذف آنها به روش انعقاد و لخته سازی الکتریکی فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله فلزات سنگین در آب و فاضلاب و بررسی حذف آنها به روش انعقاد و لخته سازی الکتریکی فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله فلزات سنگین در آب و فاضلاب و بررسی حذف آنها به روش انعقاد و لخته سازی الکتریکی فایل ورد (word) :

چکیده

بعد از چندین دهه، وجود مشکلات محیطی بسیاری، باعث تخلیه فلزات سنگین آلودهکننده آب و خاک از کارخانههای صنعتی شیمیایی، الکترونیک، استخراج فلزات و خودروسازی شده است. در میان مشکلات محیطی، آلودگی آب به وسیله فلزات سنگین یک شکل محیطی جدی میباشد. با بررسی های انجام شده هزینه های انعقاد الکتریکی در تصفیه فاضلاب تا حدود یک سوم فرآیند انعقاد شیمیایی کاهش می یابد و برای سیستم های کوچک مقرون به سرفه نیست، این روش حجم لجن تولیدی کمتری دارد.

واژه های کلیدی

فلزات سنگین، لخته سازی الکتریکی

NCEP www.iauep.ir

اولین کنفرانس ملی آلودگی های محیط زیست با محوریت زمین پاک

23 اردیبهشت ماه 1393 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان اردبیل

مقدمه

یکی از مهمترین مسائل دنیای امروز، آلودگی محیط زیست به فلزات سمی و خطرناک می باشد.[1]اسـتخراج فلـزات از معـادن و کاربرد گسترده فلزات سنگین در صنایع باعث شده است که غلظت این فلزات در آب، فاضلاب، هوا و خاک بیشتر از مقادیر زمینـه ای افزایش پیدا کند .مکانیزم اثر سمیت فلزات سنگین، ناشی از تمایل شدید کاتیونهای این فلزات به گوگرد و بدین طریق مختـل کـردن فعالیت آنزیمهای حیاتی در موجودات زنده می باشد .[2] بنابراین حذف فلزات سنگین از محیط آبی، موضوع مهمی در بهداشت عمومی جامعه محسوب می شود که از دو جنبه اهمیت دارد:

الف) جداسازی فلزات سنگین سمی از پسابهای صنعتی، زهاب کشاورزی، معادن و خنثنی کردن اثرات سمی آنها ب) احیا و بازیافت فلزات که با کاهش تدریجی منابع معدنی امری ضروری است

فلزات سنگین در پساب بسیاری از صنایع مانند صنایع استخراج روی و سایر فلزات سنگین از سـنگ معـدن، صـنایع پتروشـیمی، صنایع پالایش نفت، صنایع کاغذسازی، صنایع دارویی، صنایع رنگسازی، صنایع فرآورده های پلاستیکی و … وجود دارند و در صورت راهیابی به سیستمهای تصفیه فاضلاب روی میکروارگانیسمها و سینتیک واکنشهای تصفیه فاضلاب به علت ویژگی سمیت خـود تـأثیر گذاشته، باعث کاهش راندمان سیستم می شوند. این امر سبب می شود که غلظت ترکیبات در فاضلاب خروجی تصفیه خانه های مذکور با استاندارد تعیین شده از سوی مراجع داخلی و بین المللی مطابقت ننماید. از سوی دیگر راهیابی این عناصر سـنگین و ترکیبـات بـه محیط زیست، اثرات جبران ناپذیری را بر محیط زیست و انسان خواهد داشت. با عنایت به موارد ذکر شده تصفیه این ترکیبات و حذف آنها مطابق استانداردهای داخلی و بین المللی از اهمیت بسیاری برخوردار است .[3]
فلزات سنگین

حضور فلزاتی چون مس، سرب، جیوه ، و سلنیوم در آب از منابع مختلفی چون صنایع، اگزوز خودروها، آفت کش ها، معادن و حتی از خاک طبیعی نشات میگیرند. فلزات سنگین هم مانند آفت کشها با آب وارد گیاهان شده و از گیاهان به جانوران و همین طور دست به دست انتقال یافته و در پله های بالایی هرم غذایی، تمرکز آنها در بدن موجودات باعث ایجاد مسمومیت ناگهانی و یا بیماریهای مزمنـی مشابه آنچه در مورد آفت کشها ذکر شده میگردد.[4]

فلزات سنگین از جمله آلاینده های زیست محیطی هستند که مواجهه انسان با بعضی از آنان از طریق آب و مـواد غـذایی مـیتوانـد مسمومیتهای مزمن و بعضاً حاد خطرناکی را ایجاد نمایند که از جمله آنان میتوان به فلزاتی نظیر سرب، کادمیوم، جیوه ، نیکل و روی در انواع نان وسرب ، کادمیوم، جیوه، آلومینیوم، آرسنیک، روی، مس و آهن در انواع نمک اشاره کرد. در دهه گذشته ورود آلایندههـا بـا منشأ انسانی مانند فلزات سنگین به داخل محیطهای دریایی به مقدار زیادی افزایش یافته است که به عنوان یک خطر جدی برای حیات محیطهای آبی به شمار میآیند. فلزات سنگین در یک مقیاس وسیع، از منابع طبیعی و انسان ساخت وارد محیط زیست میشوند. میزان ورود این فلزات سنگین به داخل محیط زیست بسیار فراتر از میزانی است که به وسیله ی فرآیندهای طبیعی برداشت میشوند.

آلایندهها به دو نوع آلاینده های قابل تجزیه و غیر قابل تجزیه تقسیم میشوند. آلایندههای غیر قابل تجزیه نظیر ترکیبات نمکهای فلزات سنگین، ترکیبات شیمیایی فنولی با زنجیره بلند، آفت کش ها مثل DDT میباشند که در محیط تجمع مییابند و بر زنجیره ی غذایی و بیولوژیکی موجودات در آب اثر میگذارند. اولین عامل اثرات آلودگی فلزات در یک اکوسیستم ، وجود فلزات سنگین در بیـومس یک منطقه آلوده است که سلامت انسان را به مخاطره میاندازد. تجمع فلزات سنگین در آب، هوا و خاک، یک مشـکل زیسـت محیطـی بسیار مهم میباشد. فلزات سنگین ابتدا توسط فیتو پلانکتون ، باکتری ها، قارچها و ارگانیسمهای کوچک دیگر جذب میشوند، سپس به ترتیب، توسط موجودات بزرگتر خورده شده و عاقبت وارد بدن انسان می شوند. فلزات سنگین زمـانی کـه بـه وسـیله ی انسـان مصـرف می شوند اغلب اثرات قوی و زیان آوری را دارند. مواد سمی تجمع یافته، به طور پیوسته غلظت شان زیاد میشود و ممکن است بیشترین فراوانی را در یک بافت ویژه داشته باشند. تجمع مواد سمی در زنجیره ی غذایی ممکن است باعث افزایش غلظتها در جـانوران سـطوح بالای زنجیره غذایی شود.[5]

روشهای حذف فلزات سنگین

روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین و خارج نمودن آنها از محیط از جمله پسابهای صنعتی وجود دارد که به طور عمده شامل روشهای شیمیایی و بیولوژیکی میگردد.

NCEP www.iauep.ir

اولین کنفرانس ملی آلودگی های محیط زیست با محوریت زمین پاک

23 اردیبهشت ماه 1393 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان اردبیل

برای از بین بردن فلزات سنگین فاضلابها روشهای زیادی ارائه شده است که شامل روشهای حذف شیمیایی، روش تبادل یون، روشهای الکترولیتی، روش جذب سطحی، روش اسمز معکوس، روش الکترو دیالیز، تبخیر غلظتی، حذف زیستی، استخراج حلال، لخته سازی و غیره میباشد. به هر حال مشروط به دلایل اقتصادی و فنی این روشها بکار گرفته میشود. این تکنیک ها باعث کاهش فلزات سنگین می شود. با وجود آلودگی جدی محیط توسط فلزات سنگین، تعداد زیادی از آنها مثل سرب و مس گرانبها هستند و میتوانند برای کارهای وسیع، بازیابی و مجدداً مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین حذف و بازیافت فلزات سنگین از فاضلاب مورد توجه بیشتری

هستند و توجه بیشتری را برای فوائد اقتصادی و بوم شناختی میطلبد در بحث روشهای بیولوژیک نیز مدلهای مختلفی ارائه شده است. یکی از مدلها روش احیای باکتریایی سولفات میباشد به این

ترتیب که باکتریهای احیا کننده سولفات ترکیبات آلی مانند متانول و اتانول را با استفاده از سولفات اکسید نموده و بی کربنات و سولفید هیدروژن ایجاد مینماید. در مرحله ی بعد سولفید هیدروژن با یونهای فلزات سنگین ترکیب و سولفیدهای نا محلول به شکل لجن متراکم رسوب مینماید .[6]
روشهای دیگری نیز برای حذف فلزات سنگین وجود دارند که عبارتند از: [6 ]
– حذف فلزات سنگین با استفاده از ذرات نانو
– حذف فلزات سنگین به روش جذب بیولوژیکی از محلولهای آبی

– حذف فلزات سنگین از محیط آبی توسط جذب سطحی بر روی پوست موز اصلاح شده

– استفاده از خاک اره در حذف فلزات صنعتی

– حذف و یا کاهش غلظت فلزات سنگین سمی از محیط آبی به کمک امواج فرا صوتی
– پاکسازی پسابهای معدنی از کاتیونهای سنگین با استفاده از زئولیتهای طبیعی ایران
استفاده از فرآیند انعقاد، لخته سازی و شناورسازی الکتریکی در حذف فلزات سنگین از فاضلاب های صنعتی
همراه با افزایش جمعیت و تولید آلاینده های مختلف روند تخریب منابع زیست محیطی آهنگ فزآینده ای را به خود گرفته و در همین راستا جوامع بشری همواره با دستیابی به فناوری های پیشرفته و نوین سعی در حل معضلات و مشکلات مربوطه داشته اند. در این میان استفاده بی رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی و متعاقب آن تولید و ورود انواع فاضلابهای صنعتی، شهری و کشاورزی به محیط زیست شرایط را به گونه ای رقم زده است که شاید به سختی بتوان پایداری توسعه را در جامعه کنونی تا اندک زمانی در آینده پیش بینی نمود. در سالهای اخیر فرآیندهای مورد استفاده درصـنعت آب و فاضـلاب در زمینـه هـای مختلـف فیزیکـی، شـیمیایی و بیولوژیکی با پیشرفتهای قابل ملاحظه ای روبرو بوده است و در این میان سهم فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی از فرآیند پیشـرفته بالاتر بوده است. فرآیند انعقاد و لخته سازی در تصفیه آب و فاضلاب امروزه به صورت متداول از طریق شیمیایی و افزودن مواد منعقد کننده آلی، معدنی و ; به محیط آب و فاضلاب انجام می پذیرد .روش ترسیب شیمیایی علیرغم سابقهنسبتاً طولانی در صـنعت آب و فاضلاب با توجه به محدودیتهایی از قبیل هزینه های بالای بهره برداری و تبعات نـامطلوب زیسـت محیطـی از مزایـای قابـل تـوجهی برخوردار نیست، لذا به منظور یافتن راهکارهای مناسب دیگر در جهت جایگزینی فرآیند ترسیب شیمیایی، روشهای متعددی در سالهای اخیر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است که از این میان می توان به فرآیند انعقاد و شناور سازی الکتریکی که به عنوان یک نوآوری قابل توجه در صنعت آب و فاضلاب مطرح می باشد، اشاره کرد

انعقاد و شناورسازی الکتریکی
انعقاد الکتریکی عبارت است از تولید مواد منعقد کننده در محل با استفاده از تجزیه الکتریکی الکترودهای آلومینیوم یا آهـن، تولیـد یونهای فلزی در آند و گاز هیدروژن در کاتد انجام می گیرد

در این روش با استفاده از جریان الکتریکی و نصب الکترودهای شیمیایی از جنس آلومینیوم، آهن و ;که به صورت آند و کاتد عمل می کنند ذرات کلوئیدی موجود در محیط آب یا فاضلاب از طریق تولید بارهای مثبت الکتریکی از لحاظ الکتریکی خنثـی شـده و در نتیجه تولید AL3+ ، Fe3+ و ; فرآیند لخته سازی فراهم می گردد. این فرآیند درصنایع مختلف از قبیـل آبکـاری، اسـتخراج فلـزات از معادن، چوب و کاغذ، صنایع فلزی، خودروسازی، صنایع شیمیایی، داروسازی و; در مقیاس واقعی طراحی و اجرا گردیـده و از لحـاظ راندمان تصفیه و حذف انواع آلاینده های زیست محیطی از بازده بسیار مطلوبی برخوردار بوده است.

NCEP www.iauep.ir

اولین کنفرانس ملی آلودگی های محیط زیست با محوریت زمین پاک

23 اردیبهشت ماه 1393 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان اردبیل

این روش اولین بار در سال 1889 جهت تصفیه فاضلاب همراه با اختلاط با آب دریا و فرآیند الکترولیز درتصفیه خانه فاضلاب لندن انجام شد. در سال 1909 و در آمریکا توسط هریس این روش جهت تصفیه فاضلاب با استفاده از انحلال فلزات آلومینیوم و آهن در آند انجام گرفت .[7]

از ابتدای دهه 1970 به بعد این روش بخصوصدر اروپا و روسیه جهت تصفیه اولیه آب مورد نیاز صنایع آبکاری و تکمیـل فلـزات و همچنین تصفیه آب مورد استفاده قرار گرفت .[8]

در سال 1995 ماتسون و همکاران طرحی را که در دهه 1940 ارائه شده بود و منعقد کننده الکتریکی نام داشت را تشریح کردند. بر اساس این طرح آلومینیوم به صورت الکتروشیمیایی حل می شد و با یون های هیدروکسیل آزاد شده از کاتد ترکیب شده و هیدروکسید آلومینیوم جهت فرآیند انعقاد به کار می رفت. فرآیندی مشابه نیز در سال 1956 در انگلستان جهت تصفیه آب به کار گرفته شـد. در آمریکای شمالی بیشتر از این روش در تصفیه پساب صنایع چوب و کاغذ، معادن و تکمیل فلزات استفاده می شود .[8] در پنج سـال گذشته به خصوص از زمانی که مقررات سخت گیرانه ای ازسوی سازمان های حفاظت محیط زیست وضع گردیده است، استفاده از این روش به میزان بسیار زیادی رو به افزایش می باشد. با طراحی درست می توان این سیستم هـا را بـه صـورت وسـیع در تصـفیه انـواع فاضلاب ها، آبهای زیرزمینی و سطحی به کار برد. شناور سازی الکتریکی فرآیند ساده ای است که در آن آلاینده ها از طریق حبابهای اکسیژن و هیدروژن تولید شده از الکترولیز آب بر روی سطح آب شناور می مانند .به صورت کلی در این فرآیند در کاتد گاز هیدروژن و در آند گاز اکسیژن آزاد می گردد .[9]

لازم به یادآوری است که علاوه بر آلومینیوم می توان از فلزات دیگری که خواصمشابه آلومینیوم دارند استفاده نمود . لختـه هـای تشکیل شده در این فرآیند شبیه روش انعقاد شیمیایی است با این تفاوت که اندازه لخته ها بزرگتر بوده و در نتیجه ته نشـینی آنهـا آسانتر و سریعتر صورت می گیرد .همچنین لجن تولید شده توسط این فرآینـد 2 الـی 3 برابـر کمتـر از روش انعقـاد شـیمیایی اسـت . مطالعات انجام شده نشان داده اند که یونهای آلومینیومی که به صورت الکتریکی بـه آب اضـافه مـی شـوند بسـیار فعـالتر از یـون هـای آلومینیومی است که به صورت شیمیایی اضافه می گردند. به همین دلیل در روش انعقاد الکتریکی آلومینیوم کمتری در لجن تـه نشـین شده موجود است.
-1 فاکتورهای موثر بر انعقاد الکتریکی
.1 دانسیته جریان یا میزان ورود جریان الکتریکی : میزان تولید یونهای AL3+، Fe2+ بستگی بـه میـزان بـار الکتریکـی وارد بـر الکترودها دارد. میزان بار الکتریکی بایستی بر اساس روابط موجود و یا ساخت پـایلوت تعیـین گـردد. در صـورت کـم بـودن جریـان الکتریکی یونهای فلزی تولید نمی گردند و در صورتیکه میزان بار الکتریکی بیش از حد مجاز باشد سبب از بین رفتن جریان بـرق و همچنین افزایش دمای محلول می گردد.
.2وجود :NaCl با افزایش غلظت کلرید سدیم در محلول به واسطه افزایش خاصیت هادی محلول میزان تولید لخته های فلزی و در نتیجه راندمان حذف آلاینده ها افزایشمی یابد.

.3اثر:pH بسته به هدف تصفیه ای(تولید لخته از الکترودهای آلومینیوم یا آهن، حذف کدام آلاینـده و غیـره) میـزان مطلـوب PH تغییر می کند .

.4دما: بر اساس گزارشات مختلف با افزایش دما هدایت الکتریکی افزایش می یابد در نتیجه راندمان فرآیند انعقـاد الکتریکـی نیـز افزایش می یابد.
-2 فاکتورهای موثر در شناور سازی الکتریکی

: pH.1 ابعاد و اندازه حبابهای تولید شده در شناور سازی الکتریکی بستگی شدیدی به میزان pH دارد . در pH خنثی حبابهـای ریزی از هیدروژن تشکیل می گردد .در شناور سازی الکتریکی با افزایش pH قطر حبابهای اکسیژن تولیدی در آن آند افزایشمی یابد.

.2دانسیته جریان : قطر حبابهای تولیدی در این فرآیند به جریان الکتریکی ورودی به الکترودها نیز بستگی دارد و با افزایش این پارامتر قطر حبابهای تولیدی افزایشمی یابد. قابل ذکر است که میزان جریان کاربردی بایستی بر اساس روابط موجود و یـا مطالعـات پایلوتی انجام بگیرد.
.3چیدمان الکترودها: محل و موقعیت الکترودهای آند و کاتد بر روی میزان تولید گاز اثر دارد.

NCEP www.iauep.ir

اولین کنفرانس ملی آلودگی های محیط زیست با محوریت زمین پاک

23 اردیبهشت ماه 1393 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان اردبیل

-3 کاربردهای فرآیند انعقاد الکتریکی

الف) استفاده از فرآیند انعقاد الکتریکی در تصفیه آب از این فرآیند می توان در تصفیه آب زیرزمینی، آب آشامیدنی، پساب های حاصل از شستشو، آب برج های خنک کننده، تصـفیه
اولیه آب جهت فرآیندهای اسمز معکوس، اولترا فیلتراسیون و غیره استفاده نمود .

در این روش آب ابتدا به داخل مخزن پمپ می شود. سپس الکترودها با استفاده از جریان برق فعال شده و درنتیجه عوامل منعقد کننده در آند و گاز هیدروژن در کاتد متصاعد می شود. عوامل منعقد کننده به مواد آلاینده چسبیده و باعث تشکیل لخته می شود و سپس گاز هیدروژن در حین بالا آمدن آنها را به سطح می آورد و پس از شناور شدن درسطح به حوض ته نشینی منتقل مـی شـوند. معمولاً مقدار جریان خروجی همراه با مواد آلاینده از سطح، 5% حجم کل جریان موجود در مخزن مـی باشـد .در نهایـت آب تمیـز از سیستم به تانک ذخیره پمپ می شود .مدت زمان فرآیند به طبیعت مواد آلاینده و همچنین آهنگ مورد نیاز حذف مواد آلاینده بستگی

دارد، ولی به طور معمول این زمان تماس بین 1تا 3 ساعت می باشد. در این فرآیند با اضافه کردن آلومینیوم به آب و تولید رادیکـال های هیدروکسیل pH آب افزایش پیدا می کند .[11]
ب) کاربرد فرآیند انعقاد الکتریکی در تصفیه فاضلاب این روش می تواند برای تصفیه انواع فاضلاب های صنعتی، شهری و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد. در اغلب موارد و بخصوصدر

مورد فاضلاب های شهری، کیفیت پساب خروجی از این فرآیند دارای کیفیتی حتی بهتر از منابع آب خام را دارا خواهـد بـود .از ایـن فرآیند تاکنون در تصفیه فاضلاب های حاوی چربی، روغن و گریس استفاده شده است .به طور کلی یکی از مزایای این روش کارایی آن در تصفیه فاضلاب های مختلف با مشخصات مختلف می باشد .کاربرد جریان برق در آب حاوی امولسیونهای روغن -چربـی و گـریس باعث آزاد شدن حبابهای گاز در کاتد و شناور شدن امولسیونها می شود .[12]

میزان حذف مواد آلاینده با این روش در فرآیند تک مرحله ای تا بیش از % 99 و در فرآیندهای 2مرحله ای و تصفیه فاضلاب های تـا دبی10 m3/ d به 95/99 درصد رسیده است.
-4 قابلیتهای سیستم : [12]
.1کاهش فلزات سنگین مثل آرسنیک، کادمیوم، کرم، سرب، نیکل و روی تا میزان 95-99 درصد .2کاهش سیلیس های محلول، ذرات رس و سایر مواد معلق تا 98 درصد .3کاهش باکتری ها از 110 میلیون عدد در میلی لیتر به 2700 عدد در میلی متر
4 کاهش آلودگی های روغنی ناشی از فاضلاب پالایشگاه ها، صنایع غذایی و غیره تا میزان 95-99 درصد
5 حذف ایزوتوپ های رادیواکتیو

6 کاهش FOG,TDS,TSS.BOD و غیره

7 کاهش مواد آلی پیچیده و;
-5 مزایای سیستم :[12]

.1بهره برداریکاملاً خودکار و پیوسته .2کاهش تعداد واحدهای فرآیندی تصفیه خانه و در نتیجه کاهش شدید سطح زمین مورد نیاز تصفیه خانه و کاهش هزینـه هـای

بهره برداری سیستم تصفیه .3عدم نیاز به افزودن مواد شیمیایی

در این روش مقدار مواد زائدتقریباً برابر همان مقدار مواد ته نشین شده در قسمت جداسازی است و هیچ افزایشی به وسیله مواد شیمیایی صورت نمی گیرد .به همین دلیل مقدار لجن ناشی از این فرآیند نیز بسیار کمتر از روش های دیگر می باشد.

.4بازیافت و استفاده مجدد فاضلاب در این روش چون از مواد شیمیایی در سیستم استفاده نمی شود بنابراین بهره وری کامل از بازیافت فاضلاب امکان پذیر است. .5هزینه پائین بهره برداری .6راهبری و نگهداری آسان

.7به غیر از پمپ هیچ قطعه متحرکی وجود ندارد.

NCEP www.iauep.ir

اولین کنفرانس ملی آلودگی های محیط زیست با محوریت زمین پاک

23 اردیبهشت ماه 1393 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان اردبیل

.8محدودیتی در مورد نوسانات جریان، غلظت و نوع ترکیبات وجود ندارد. سیستم قابلیت بسیار بالایی درمقابل شـوک مـواد آلـی، هیدرولیکی و کلیه مواد سمی و سنتتیک دارد.
مقایسه فنی روش انعقاد و لخته سازی شیمیایی برای تصفیه فاضلاب با روش انعقاد لخته سازی الکتریکی:
مقایسه مستقیم بین انعقاد الکتریکی و انعقاد شیمیایی امکان پذیر نیست. زیرا هر دو سیستم در یکحالت و یک فاز راهبری نمـی گردند. در انعقاد شیمیایی، اضافه کردن مواد شیمیایی مستقل از تجزیه آلومینیوم و pH می باشد ولی درانعقاد الکتریکی میزان لختـه فلزی که تشکیل می گردد تابعی از جریان الکتریکی مصرفی و میزان pH محیط می باشد. در انعقاد الکتریکـی، گرادیـان غلظـت بـه صورت مستمر بر اساس میزان تجزیه شدن الکترودها تغییر می کند. تا جائیکه pH در گستره 8/3 8/8 تثبیت گردد (بسته بـه میـزان جریان الکتریکی).

از نظر نوع ته نشینی آلاینده ها نیز این دو سیستم با هم تفاوت عمده ای دارند. در انعقاد شیمیایی تنهـا راه جداسـازی لجـن تـه نشینی است، در صورتیکه در انعقاد الکتریکی می توان از شناور سازی نیز استفاده نمود، بنابراین کاهش میزان کدورت در این واحدها بیشتر می باشد.

لجن تولیدی از فرآیند انعقاد الکتریکی دارای pH حدود 6-7 می باشد که در این حالت استانداردهای زیست محیطی نیز رعایـت می شود. ولی در روش انعقاد شیمیایی به علت اینکه لجن ته نشین شده دارای pH بالای 10 می باشد، فلزات در این pH بـه صـورت هیدروکسید رسوب می کنند که مخاطرات زیست محیطی زیادی را به همراه دارد . در روش انعقاد الکتریکی هیچ نوع ماده شـیمیایی بجز مواد اسیدی و قلیایی که برای تنظیم pH در ورودی سیستم اضافه می شود هیچ نوع ماده ای به کار برده نمی شود. بنابراین لجن جدا شده اغلب فقط شامل آلودگی های تغلیظ شده آب بوده و شامل مواد شیمیایی دیگر نمی باشد. در مقایسه با روش های متعارف مثل جداسازی با آب آهک دارای مقدار لجن کمتر از % 10 است و نکته قابل توجه و مهم امکان بازیابی و استفاده مجدد در این روش می باشد که در روش های متعارف غیر ممکن و بسیار پر هزینه است.

نتیجه گیری و جمع بندی

فرآیند انعقاد و شناور سازی الکتریکی با در نظر گرفتن مزایایی از قبیل حجم لجن تولیدی کمتر، هزینه های بهره برداری پائین تر، جنبه های بهداشتی و زیست محیطی مطلوبتر و بازده بسیار بالاتر نسبت به فرآیند ترسیب شیمیایی در حـذف مـواد آلاینـده از آب و فاضلاب چشم انداز بسیار مطلوب تری در صنعت آب و فاضلاب کشور دارد.

از جمله معایب کنونی این روش هزینه های بالای سرمایه گذاری این سیستم است که در صورت فراهم آوردن شرایط لازم جهت ساخت و تولید قسمتی از تجهیزات سیستم مورد بحث در داخل کشور، هزینه های سرمایه گذاری مربوط تا حدود زیادی کاسته خواهد شد .کاهش چشمگیر غلظت انواع آلاینده های شیمیایی، سنتتیک و سمی از قبیل فلزات سنگین که دارای اثر بازدارنـدگی بـر فعالیـت بیولوژیکی میکروارگانیزم ها می باشند، کاربرد این سیستم در فاضلابهای صنعتی و کشاورزی بسیار زیاد بوده عملاًو کاربرد فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی به لحاظ وجود اینگونه مواد آلاینده ها با محدودیتهای زیادی روبروست و به همین خاطر کاربرد رهیافتهای مناسب در جهت حذف اینگونه مواد آلاینده از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

فرآیند انعقاد الکتریکی برای سیستم های تصفیه کوچک مقرون به صرفه نیست .با استفاده از شمش های آلومینیوم می توان هزینه ها را در این روش کاهش داد . با بهره برداری مناسب می توان مدت زمان زیادی از این روش استفاده نمود .در مقایسه ای که در یک کارخانه در ایران انجام شده مشخص شده در صورتی که از الکترود آهن در فرآیند انعقاد الکتریکی استفاده شود، با توجه به هزینه برق مصرفینسبتاً پائین در ایران، هزینه های این سیستم در تصفیه فاضلاب تا حدود یک سوم فرآیند انعقاد شیمیایی کاهش می یابد.

NCEP www.iauep.ir

اولین کنفرانس ملی آلودگی های محیط زیست با محوریت زمین پاک

23 اردیبهشت ماه 1393 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان اردبیل

مراجع

[1]. MARHOL, M, 1982., “Ion Exchangers in analytical chemistry. Their properties and use in Inorganic

chemistry”. [2]. A, Dabrowski, Z, Hubicki,2004., “Selective removal of the heavymetal Ions from waters And Industrial
waste waters by Ion-exchange method”, chemospHere , pp.91-106.

.[3] شهودی م ، .1382 بررسی امکان حذف مس و نیکل از فاضلاب صنعتی آبکاری و بازیافت آن به صورت املاح با اسـتفاده از رزیـن سنتیک معدنی نوع T.M.A ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
.[4] صدقی، م، .1390 آلودگی آبها توسط فلزات سنگین و راهکارهای حذف آن,دانشگاه علم و صنعت,خانه شیمی.

.[5] فروتن ع، .1390 سنتز نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی برای حذف فلزات سنگین از محلول آبی شبیه سازی شده,دانشگاه تربیت مدرس, پایان نامه کارشناسی ارشد.
[6]. H, yong, R, xu, X, xue, F, li, G, li, 2008., “Hybrid surfactant-templatedmesoporous silica formed in

ethanoland its application for heavy metal removal” J.Hazardous materials , pp.690-698. [7]. Guohua , Chen, 2004., “Electrochemical technologies in wastewater treatment, Separation and purification

technology 38” , pp.11-41. [8]. Paul, A, 1996,. “Electrolycal treatment of turbid water in pakage plant” , 22nd WEDC conference new dehli [9]. Http: //www.powellwater.com, “powell Electrocoagulation “, 2005, [10]. Vivian, R, “Electrocoagulation in the treatment of polluted water “electropure Australia Ltd, Victoria

Austria. [11]. Http: //www.fbodaily.com, “Electrocoagulation sistem“,2003, [12]. Mahmut , bayramoglo, 2004., operatingcost analysis Electrocoagulation of textile dye wastewater,

sepation and purification technology 37, pp.117-125.

 

کلمات کلیدی :

 

 پروژه دانشجویی مقاله حضوری بودن محسوسات فایل ورد (word) دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله حضوری بودن محسوسات فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله حضوری بودن محسوسات فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
اصول موضوعه پژوهش  
استدلال بر حضوری بودن علم ما به محسوسات  
دفاع از حضوری بودن علم به محسوسات  
1 عدم دلالت احکام علم حصولی و حضوری بر حصولی بودن علم به محسوسات  
2 عدم ازدحام دو صورت بر یک ماده جسمانی  
3 رابطه علی ـ معلولی نفس با مادیات  
4 کیف نفسانی بودن کیفیات محسوس از طریق قوای حسی به علم اشراقی  
5 عدم بالفعل شدن حاس بالقوه به واسطه صورت محسوس خارجی  
6 تجرد مُدرَک در علم حصولی و حضوری  
••• پى‏نوشت‏ها  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله حضوری بودن محسوسات فایل ورد (word)

ـ سهروردی، شهاب‏الدین، حکمه الاشراق (مجموعه مصنفات شیخ اشراق)، تصحیح هنری کربین، (تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، 1372)، ج 2؛

ـ ـــــ ، المشارع و الطارحات (مجموعه منصفات شیخ اشراق)، تصحیح هنری کربین، (تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، 1372)، ج 1؛

ـ شیرازی، صدرالدین محمد، الحکمه‏المتعالیه فى‏الاسفار اربعه، (بیروت، دارالتراث الاحیاءالعربی، 1981)، ج 1، 3 و 8؛

ـ ـــــ ، تعلیقات شرح حکمه الاشراق، (قم، بیدار، بى‏تا)؛

ـ طباطبائی، سید محمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2، (قم، صدرا، بى‏تا)؛

ـ ـــــ ، نهایه الحکمه، (قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1362)

چکیده

فیلسوفان مشاء در مورد محسوسات قائل به انطباع صورت‏های حسی در اندام‏های حسی هستند. و در خصوص ابصار دو رأی از گذشته مطرح بوده است: یکی، خروج شعاع و دیگری، انطباع صورت مبصر در چشم. شیخ اشراق قول به خروج شعاع را نفی مى‏کند؛ چه این که به دلیل امتناع انطباع کبیر در صغیر، انطباع صورت حسی در چشم را منکر است. از این‏رو، در خصوص ابصار معتقد است که نفس علم حضوری به مبصر خارجی مى‏یابد. صدرالمتالهین، رأی شیخ اشراق را نقد مى‏کند و در همه ادراکات حسی مدعی مى‏شود که صور محسوسات به انشاء نفس در عالم مثالِ متصل تحقق مى‏یابند و ادراک صورت مى‏گیرد

اما بر اساس مبانی حکمت متعالیه مى‏توان گفت که ادراکات حسی از نوع علوم حضوری هستند و مجرد بودن متعلق علم، به دلیل تجرد علم و عالم، با مادی بودن معلوم و محسوس منافات ندارد؛ زیرا تقسیم موجود به مجرد و مادی از نوع تقسیم قیاسی است. لذا موجود مادی به اعتبار فاعل شناسا و وجود برای فاعل شناسا مجرد مى‏باشد. هم چنان که، خارجی بودن هر وجودی منافات با تقسیم وجود به خارجی و ذهنی ندارد

کلید واژه‏ها

علم حصولی، علم حضوری، ادراکات حسی، ابصار، خروج شعاع، محسوسات

 

مقدمه

پیش از هر چیز باید اذعان کرد که علم ما به محسوسات، از نظر حکمای مشاء، از نوع فعل و انفعالات مادی است؛ یعنی اگر به گل سرخی چشم مى‏دوزید، سرخی آن‏را مى‏نگرید، آن‏را مى‏بویید و عطر آن‏را احساس مى‏کنید، این ادراک‏ها، چیزی جز فعل و انفعال مادی نیست، و محسوسات دیگر نیز چنین‏اند. اما در خصوص احساس بصری، حکما و ریاضى‏دانان از قدیم اختلاف داشته‏اند. مشائیان در طبیعیات قدیم، کیفیت ادراک مبصرات را انطباع صورت مبصر در شبکیه چشم مى‏دانستند، و در مقابل، گروهی از ریاضى‏دانان ادراک بصری را خروج شعاع از چشم و رسیدن آن به مرئی تلقی مى‏کردند؛ به این صورت که نور چشم به صورت مخروطی از چشم خارج مى‏شود که رأس آن در چشم و قاعده آن به مرئی مى‏رسد و بدین‏سان ادراک بصری صورت مى‏پذیرد. شیخ اشراق با هر دو نظریه مخالفت مى‏کند و ادراک بصری را علم حضوری نفس به مبصرات خارجی مى‏شمارد: وقتی چشم روبه‏روی مبصر قرار گرفت و مانع برطرف گردید، نفس مستعد مى‏شود که مرئی را بدون صورت و مفهوم بیابد. از نظر شیخ اشراق ادراک بصری مانند نظریه خروج شعاع و مانند نظریه انطباع امری مادی است، یعنی متعلق ادراک بصری، خود شى‏ء مادی است

صدرالمتألهین با رأی شیخ اشراق نیز مخالف است و ادعا مى‏کند که پس از فراهم شدن شرایط رؤیت، از قبیل روبه‏رو شدن چشم با محسوس و تأثر شبکیه از مبصر و فرایندهای بعدی (به ویژه براساس تحقیقاتی که امروزه درباره مسئله رؤیت مطرح است که على‏الاصول صدرالمتألهین و تابعانش آن‏ها را مى‏پذیرند) نفس مستعد مى‏شود صورتی را در درون خود انشا کند. این صورت، معلوم بالذات، و وجود آن از سنخ مجرد مثالی است و در عالم مثال متصل نفس موجود است. صدرالمتألهین نظریه انشای صورت مثالی را به همه محسوسات توسعه مى‏دهد. از این‏رو، به نظر وی مدرکات قوای شنوایی، چشایی، بویایی و بساوایی همگی پس از فراهم شدن شرایط مادی، به انشای نفس درک مى‏شوند: نفس پس از فعل و انفعالات مادی مستعد مى‏شود که در عالم خیال متصل خود هر یک آن‏ها را انشا کند و بدان‏ها علم بیابد. بنابر آنچه گذشت، در خصوص ادراک بصری چهار نظریه وجود دارد

1 نظریه خروج شعاع؛

2 نظریه انطباع؛

3 نظریه علم حضوری به مبصر مادی (نظریه شیخ اشراق)؛

4 نظریه علم حصولی به مبصر مادی (نظریه صدرالمتألهین)

در نظریه اخیر، علم ما به خود آن صورت، علم حضوری است؛ اما به این اعتبار که آن صورتْ نُماینده مبصر خارجی است، علم حصولی است

نظریه خروج شعاع، افزون بر وجود نور خارجی (مانند نور خورشید) و سلامت چشم و وجود مرئی و روبه‏رو شدن چشم با آن، این پیش‏فرض را با خود دارد که چشم انسان باید نوری داشته باشد که از چشم خارج شود و به مرئی برسد تا رؤیت تحقق یابد. آیا مى‏توان دلیلی به سود این پیش‏فرض اقامه کرد؟ ظاهرا چنین دلیلی یافت نمى‏شود. افزون بر اینکه از نظر علوم تجربی، به طور قطع، فرایند ادراک بصری به این صورت است که وقتی چشم سالم روبه‏روی مرئی باشد و نور از منبعی بتابد، بازتاب آن نور در چشم موجبات ادراک بصری را فراهم مى‏آورد، نه اینکه از چشم نوری خارج شود

گرچه این بیان تاحدودی ذهن را آماده مى‏کند که نظریه خروج شعاع را باطل بداند، اما باید توجه داشت که از نظر تجربی وجود شعاع و خروج آن از چشم تاکنون اثبات نشده است نه اینکه چنین نوری وجود نداشته باشد. صدرالمتألهین نیز از استدلال شیخ اشراق در نفی خروج شعاع به این دلیل انتقاد مى‏کند که همه فرض‏های محتملی که شیخ آن‏ها را نفی کرده بر این امر استوارند که شعاع امر مادی است و حرکت مادی دارد؛ لیکن این فرض منتفی نیست که خروج شعاع عرض مجرد غیر زمانی باشد و فاعل آن موجود غیرمادی باشد و با فراهم شدن رؤیت بین چشم و مرئی، فاعل مجرد آن‏را ایجاد کند

البته باید توجه داشت که صدرالمتألهین ابصار را از قبیل خروج شعاع نمى‏داند. نیز باید دانست که خود شیخ اشراق اصل وجود نور بصر را برای مستعد شدن نفس، مانند وجود نور خارجی و روبه‏رو شدن چشم سالم با مرئی لازم مى‏داند؛ اما تمام اشکال او این است که ابصار به خروج شعاع نیست، نه اینکه باصره دارای نور هست یا نه

در نفی نظریه خروج شعاع باید توجه داشت که اگر ادراک بصری امری مادی و درک کننده آن باصره مادی، یعنی خود چشم یا قوای مادی تعبیه شده در آن باشد، یا به علاوه فرایند بعدی از سلسله اعصاب تا سلول‏های مغز باشد، در این صورت نظریه خروج شعاع نمى‏تواند توجیهی درباره ادراک بصری ارائه دهد؛ زیرا شى‏ء مادی در بیرون چشم رؤیت مى‏شود و باصره در صورتی مى‏تواند ادراک مادی آن داشته باشد که به آن برسد. اگر فرض شود که تابش نور از چشم بازتابی دارد یعنی دوباره به چشم برمى‏گردد و رؤیت صورت مى‏گیرد، در این حالت، گرچه خروج شعاع نفی نشده است، ولی این بدان معناست که رؤیت همان تأثر و انطباع صورت در چشم یا در مواضع دیگرِ بدن است؛ مگر اینکه بگوییم باصره تنها چشم نیست، بلکه چشمی است که با خروج شعاع بسط مى‏یابد و به مرئی مى‏رسد

این‏ها احتمالاتی هستند که فی حد نفسه ناسازگاری درونی ندارند و هیچ دلیل تجربی به سود یا زیان آن‏ها وجود ندارد

اگر بپذیریم ابصار به خروج شعاع از چشم نیست، آن گاه نوبت به این نظریه مى‏رسد که ابصار انطباع صورت مرئی در چشم یا در موضع دیگری از بدن است.4 اما این نظریه به دلیل امتناع انطباع کبیر در صغیر مردود شناخته شد؛ زیرا هرگونه تفسیر ادراک بصری، باید با این یافت وجدانی سازگار باشد که اگر آسمان را به این وسعت مى‏بینم، واقعا چیزی با همه آن گستردگی احساس مى‏شود. اگر رؤیت، انطباع صورت مرئی در چشم یا هر نقطه دیگری از بدن باشد، مستلزم انطباع کبیر در صغیر است. بنابراین شیخ اشراق با توجه به اینکه از نظر او رؤیت نمى‏تواند به خروج شعاع یا به انطباع باشد، در صدد ارایه نظریه درست برمى‏آید

شیخ اشراق پس از نفی دو نظریه مزبور، رؤیت را ادراک مرئی مادی به نحو حضوری در نفس مى‏شمارد. از نظر او ابصار در صورتی تحقق مى‏یابد که شرایط مادی آن فراهم شده باشد؛ یعنی اگر چشم سالم در برابر مرئی قرار گیرد و نور بر مرئی بتابد و چشم هم نور داشته باشد و نیز دیگر شرایطی که علم تجربی بیان مى‏کند مهیا باشد، نفس مستعد مى‏شود تا خودِ مرئی را در ظرف خارج مادى‏اش به علم حضوری اشراقی بیابد؛ یعنی پس از فراهم شدن این امور برای نفس اضافه اشراقی به مرئی تحقق مى‏یابد، و این همان ادراک مرئی است

صدرالمتألهین، همان‏گونه که اشاره شد، با آنکه ادراک بصری را به خروج شعاع و انطباع صورت مرئی در عضوی از اعضای بدن مادی نمى‏داند، آن‏را علم اشراقی نفس به مرئی مادی نیز نمى‏شمارد. اما چرا صدرالمتألهین رأی شیخ اشراق را نمى‏پذیرد؟ چرا در پی راهی است تا ادراک را به گونه‏ای تفسیر کند که علم اشراقی نفس به محسوس مادی نباشد؟ مگر علم حضوری به محسوس مادی چه اشکالی را فراروی او قرار مى‏دهد؟

در نگاه نخست، دو مسئله اساسی سبب شده است تا صدرالمتألهین رأی شیخ اشراق را رد کند. نخست آنکه علم مطلقا مجرد است. اگر علم به طور مطلق مجرد باشد، باید گفت مادیات متعلق علم قرار نمى‏گیرند. این دلیل که در آینده بدان خواهم پرداخت یکی از علل اساسی روى‏گردانی صدرالمتألهین از نظریه شیخ اشراق است

دوم آنکه فرض علم حضوری نفس به مادیات در صورتی معقول است که بین این دو، رابطه علی ـ معلولی برقرار باشد، و روشن است که نفس نمى‏تواند علت مادیات باشد تا علم حضوری نفس به مادیات را از سنخ علم حضوری اشراقی علت به معلول بدانیم. البته صدرالمتألهین ادله دیگری نیز دارد که بدان‏ها خواهم پرداخت

در مقام داوری میان این دو فیلسوف مى‏توان شواهدی به سود مدعای شیخ اشراق ارائه کرد و مدعای او را بر کرسی نشاند، و ادله و اشکالات صدرالمتألهین و نیز دیگر فیلسوفان را پاسخ گفت. باید اعتراف کرد که شیخ اشراق نظریه خود را به گونه‏ای غیرمستقیم اثبات مى‏کند؛ یعنی نشان مى‏دهد که ادراک بصری نمى‏تواند به صورت خروج شعاع و به صورت انطباع باشد و با نفی این دو، نتیجه مى‏گیرد که ابصار از نوع ادراک حضوری نفس به شى‏ء مادی است

اما آیا واقعا این روش مدعای او را اثبات مى‏کند؟ صرف اینکه دو شق از شقوق محتمل نفی شده باشد، کافی نیست تا شق سوم و فقط شق سوم اثبات شود. چه بسا شق چهارمی نیز در کار باشد، و ما مى‏بینیم که صدرالمتألهین شق چهارم را مطرح مى‏کند و برمى‏گزیند. بنابراین، نفی دو شق از شقوق سه‏گانه در صورتی مُثبِت شق سوم است که بتوان نشان داد شق چهارم یا شقوق دیگری محتمل نیست، یا اگر هست قابل دفاع نیست. از این‏رو، مى‏توان گفت شیخ اشراق در اثبات مدعای خود کامیاب نبوده است، زیرا اثبات نکرده است که شقوق دیگری مطرح نیستند یا غیرقابل دفاع‏اند

اکنون اگر بپذیریم که شقوق محتمل یکی از چهار نظریه پیش گفته‏اند و بپذیریم که ادراک بصری به خروج شعاع یا انطباع صور در عضوی از اعضای بدن نیست، مى‏توان یکی از دو نظریه صدرالمتألهین و شیخ اشراق را پذیرفت؛ مشروط بر آنکه یا مستقیما نظریه مورد نظر را اثبات، یا نظریه رقیب را ـ نه دلیل آن‏را ـ ابطال کنیم

باید توجه داشت، قید “نه دلیل آن‏را” برای آن است که برای اثبات مدعا کافی نیست دلیل رقیب را ابطال کنیم؛ زیرا رد دلیل موجب رد مدعا نیست، بلکه تنها از طریق رد مدعای رقیب مى‏توان مدعای خود را بر کرسی نشاند. اگر بتوان به طور مستدل نشان داد که مدعای رقیب، و نه استدلال او، تناقض درونی دارد، آن‏گاه مدعای او باطل شده است؛ ولی اگر تناقض در استدلال رقیب باشد، این تناقض برای رد مدعا کافی نیست؛ زیرا چه بسا مدعا درست باشد ولی دلیل درستی برای اثبات آن اقامه نشده باشد. البته اگر تناقض در درون استدلال نشان دهد که تناقض از خود مدعا برخاسته است، معلوم مى‏شود که مدعا باطل است

به رغم اینکه رد دلیل برای رد مدعا کافی نیست، فیلسوفان اغلب در مقام نقد دلیل برمى‏آیند. به نظر مى‏رسد علت این امر آن باشد که معمولاً مدعیات براساس چند قضیه که مستدِل به آن توجه مى‏کند پدید مى‏آیند؛ به گونه‏ای که اگر این قضایا نبودند یا مستدِل تشخیص مى‏داد که این قضایا به مدعای او نمى‏انجامند، اصلاً مدعا را مطرح نمى‏کرد و به طور طبیعی به مدعای رقیب گردن مى‏نهاد

بنابراین ما در این پژوهش، که آیا ادراک محسوسات از سنخ علوم حضوری است یا حصولی، هر یک از سه شیوه متداول را به کار مى‏گیریم. گرچه شیوه سوم ارزش برهانی ندارد و ارزش علمی آن در حد ارزش جدلی است، لکن به دلیل ارزش عملی، کاربرد این روش ارزش‏مند است: این روش رقیب را آماده مى‏سازد تا دست‏کم مدعای مستدِل را محتمل بداند، یا اگر مدعای مستدل از قبل پذیرفته شده بود و به ظاهر تناقضی نداشت، رجوع به مدعای دیگر ناموجه جلوه کند

اما همچنان باید به یاد داشت، اگر هیچ دلیلی بر نادرستی یک مدعا در دست نباشد، برای پذیرش مدعا کافی نیست. این امر موجب نمى‏شود که نتوان به مدعای دیگر توجه کرد؛ چرا که برای نمونه هندسه‏های نااقلیدسی با روی برتافتن از اصل توازی ـ بدون آنکه دلیلی علیه آن داشته باشند ـ و روی آوردن به اصل عدم توازی ـ بدون آنکه بر این اصل نیز دلیل موجهی داشته باشند ـ پدید آمد، و این هندسه مانند هندسه اقلیدسی، واقعا علمی است دارای خواص و آثار

اصول موضوعه پژوهش

 

کلمات کلیدی :

 

 پروژه دانشجویی مقاله بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال زنان ایران در دهه های اخیر فایل ورد (word) دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال زنان ایران در دهه های اخیر فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال زنان ایران در دهه های اخیر فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال زنان ایران در دهه های اخیر فایل ورد (word) :

نگرشها نسبت به زنان به عنوان مدیر، هنوز همانطور است

مقدمه
با توجه به تاریخ گذشتگان و تمدن کهن بشریت زنان همیشه به عنوان جنس دوم محصوب می‍شدند و همواره نسبت به مردان از اهمیت پائین‍تری برخوردار بوده‍اند. انتظاری که اجتماع از زنان داشته و دارد این است که آنها را به انجام کارهایی از قبیل تربیت فرزندان و وظایفی که در حوزه خانه و خانواده است محدود کند. ولی امروزه زنان علاقه بیشتری نسبت به حضور در اجتماع امروز و داشتن شغل و حرفه‍ای از خود نشان می‍دهند، چراکه علاقه‍مندند از لحاظ اقتصادی به خود متکی بوده تا ضمانتی جهت استقلال خود داشته باشند.مشکلات بسیاری در حیطه کاری زنان وجود دارد که باعث می‍شود زنان را در مقایسه با مردان در سطح پائین تری از لحاظ کاری نگاه داشته شوند.یکی از مشکلاتی که زنان در محیط کاری با آن مواجه می‍شوند تبعیض است. تبعیض به دو صورت اعمال می‍گردد :

1- تبعیض به صورت مستقیم
2- تبعیض به صورت غیر مستقیم
تبعیض مستقیم زنان در همه عرصه‍ ها از نابرابری در شغل، ارتقاء شغلی و دستمزد گرفته تا مزایای جانبی، اضافه کاری و پاداش دیده می‍شود. در قوانین نیز همیشه تبعیض های مستقیمی علیه زنان وجود دارد اما ثابت کردن این گونه تبعیض‍ها تقریبا محال می‍باشد. تبعیض غیر مستقیمی که در مقابل زنان اعمال میگردد همان نگرش های منفی‍ای است که مردان نسبت به زنان شاغل دلرند و همچنین مردان غالبا زنان شاغل را تهدیدی برای شغل و وجهه خود میدانسته

و این خود یکی از عوامل محدود شدن کار و دستمزد زنان بوده است.تاسف بارترین مشکلی که زنان در محیط کار با آن مواجه می‍شوند آزار جنسی می‍باشد این آزارها به شدت زنان و محیط کاری را تخریب می‍کنند و بیشتر اوقات از سوی مدیران و افراد سطح بالای کاری بر زنان اعمال می‍گردد و همچنین بیشتر اوقات این آزار و اذیت‍ها از نظر عامه مردم پنهان می‍ماند.

آزار جنسی دیگری که مردان علیه زنان انجام می‍دهند خشونت های روانی است که این خشونت ها زمانی ابراز می‍گردد که زنان رقیب اقتصادی مردان قرار بگیرند و مردان در این زمینه تلاش میکنند به بهانه نظارت در اجرای صحیح کار، زنان را مورد آزار و اذیت قرار دهند. آزار جنسی تا حد قابل توجهی به تبعیض جنسی وابسته است. تبعیض جنسی زنان را وادار می‍کند تا به حداقل حقوق خود قانع باشند و آزار جنسی زنان را محدود میکند در همان سطح کاری خود باقی بمانند.
با تامل در مطالبی که ذکر شد ممکن است

به این نتیجه برسیم که مشکلات زنان بسار گسترده، ریشه‍ای و غیر قابل تغیر است. ولی اگر به تاریخ گزشنگان خود بازگردیم خواهیم دریافت که هر تعقیر و اصلاحاتی اجتناب ناپذیر می‍باشد. زنان برای اینکه بتوانند دایره مشکلات خود را کوچکتر کنند احتیاج به اصلاحاتی در نحوه تفکر خود نسبت به زن بودن دارند. زنان باید اثبات کنند که میتوانند با ذهنشان تصمیم‍گیری کنند و احساساتشان را در این حوضه دخالت ندهند. زنان می‍توانند با کمک گرفتن از آئین مقدس اسلام که در تمام عرصه‍های زندگی رای به برابری زنان و مردان داده و کار خارج از خانه زنان را نه تنها منع نکرده بلکه کار داخل خانه را نیز برای زنان واجب ندانسته، وارد عرصه های اجتماعی شوند و همچنین، زنان متوانند با تشکیل اتحادیه‍ها و تشکل‍های کارگری در جهت اهداف خود قدم بردارند و به نظر من زنان میتوانند بر مشکلات خود فائق آیند در صورتیکه در این زمینه تلاش و فعالیت داشته و همچنین بتوانند عقاد مردم جامعه را نسبت به زنان تغییر دهند.

بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال زنان ایران در دهه های اخیر
از جمله موانع فرهنگی می توان به تفاوت و تبعیض در فرایند اجتماعی شدن زن و مرد، حاکمیت تفکر مردسالاری در جامعه و از جمله موانع اجتماعی می توان به تفکیک جنسیتی آموزشی، قوانین ناظر بر خانواده و وجو تبعیض در ساختار اشتغال در ایران و نحوه گزینش نیروی کار اشاره نمود. جامعه ی آماری اسناد و مدارک مربوط به اشتغال زنان را شامل می شود. نتایج حاصل از بررسی منابع و تحلیل ثانوی آنها نشان می دهد که:

نرخ جمعیت در فاصله ی سرشماری 1355 تا1375 تغییرات قابل ملاحظه ای داشته است و بر اساس سرشماری سال 1375 جمعیت کشور برابر 60055488 نفر بوده است که 30515159 نفر آن را مردان و 29540329 نفر آن را زنان تشکیل می داده اند و تعداد مشاغل با نرخ رشد جمعیت به خصوص جمعیت زنان هماهنگی ندارد.اشتغال زنان در سالهای پس از انقلاب اسلامی افت شدیدی را تجربه کرده است.در فاصله سالهای 1355، 1365، 1375 حجم جمعیت فعال مردان بیشتر از حجم جمعیت فعال زنان بوده است. سهم اشتغال زنان از جمعیت شاغل کشور از8/13 در سال 1355 به 8 درصد در 1365 و 5/12 درصد در سال 1375 رسیده است.

این امر حاکی از آن است که فرصتهای شغلی برای مردان بیشتر از زنان بوده است.علت کاهش سهم اشتغال زنان عمدتا به دلیل تغییر دیدگاه جامعه نسبت به حضور زنان در عرصه های اجتماعی و اقتصادی به دلیل تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بوده است.یکی از مباحث اساسی در زمینه ی توسعه، میزان بهره گیری درست و منطقی از توانایی ها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامعه است. بر این پایه شغل یا اشتغال یکی از موضوعات مورد توجه علوم اجتماعی است که مباحث زیادی را به خود اختصاص داده است

. نقش اشتغال در پویایی زندگی انسان انکار ناپذیر است و می توان آن را کانو ارتباطات انسانی و اجتماعی تلقی نمود. در جهت این پویایی بی تردید زنان، به عنوان نیمی از جمعیت، تاثیر مستقیمی در توسعه ی جامعه دارند زیرا هدف هر جامعه ای، به حداکثر رساندن رفاه اجتماعی است و رفاه اجتماعی تابعی از درآمد سرانه، توزیع عادلانه ی درآمد، بهبود سطح امکانات آموزشی، بهداشتی، رفاهی و میزان مشارکت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی مردان و زنان و . . . می باشد.

در جامعه ای که مشارکت زنان در زمینه ی اشتغال و فعالیت های اقتصادی بیشتر باشد، رفاه اجتماعی نیز بیشتر خواهد بود، زیرا مشارکت زنان در بازار کار، موجب کاهش نرخ باروری، افزایش سطح تولید، افزایش درآمد سرانه و در نتیجه سبب افزایش رفاه اجتماعی کل جامعه می شود. برعکس دسترسی محدود و نابرابر به فرصتهای کسب درآمد و اشتغال که به صورت بیکاری و کم کاری پدیدار می شود خود از عمده ترین علل فقر است و برای از بین بردن فقر، بیکاری و نابرابری باید هر دو جنس را مدنظر قرار داد و باید شناخت جایگاه و نقش زنان در توسعه و ابعاد گوناگون آن در کانون توجه برنامه ریزان توسعه قرار گیرد. هنگامی که بحث از توسعه به میان می آید

منظور تغییرات هماهنگ در اقتصاد و ساختارهای جامعه، جهت استقرار یک نظام عادلانه و بهبود کیفیت زندگی انسان ها است. بر این اساس، لفظ انسان، مختص مرد نیست، بلکه این تعریف تمامی انسانها، یعنی مرد و زن، پیر و جوان را شامل می شود. همچنین باید توجه داشت که اشتغال در معنی خاص خود عبارت است از تطابق نیروی انسانی با فرصتهای شغلی و درجه ی تطبیق این نیرو با حرفه ها و فعالیت های موجود در یک جامعه و تحرک شغلی و جغرافیایی کافی باید بتواند همواره نیروی کار را با تغییرات عرضه و تقاضا مطابقت دهد

، تعادل اشتغال را برقرار کند و از کم کاری و بیکاری جلوگیری کند. لذا هر فردی از افراد جامعه حق دارد از دولت بخواهد امکان اشتغال وی را به کاری مولد و مفید در جهت تولید کالا و خدمات مورد نیاز عامه مردم ایجاد نماید و دولت هم موظف است در برابر اختیاراتی که از عامه ی مردم دریافت کرده است، ترتیب مشارکت و اشتغال آحاد جامعه را با توجه به عرضه و تقاضای نیروی انسانی از یک سو و با در نظر گرفتن استعداد و توانایی های فردی از سوی دیگر فراهم کند، به نحوی که فرد ضمن بروز خلاقیت و نوآوری، مفید بودن خویش را نیز در جامعه احساس کند

. از این رو، عدم دسترسی زنان به شغل مناسب و یا عدم ارتقای شغلی، علاوه بر اینکه بر موقعیت و درآمد زنان و بسیاری از متغیرهای اجتماعی نظیر فقر و بیماری تاثیر منفی می گذارد، به بی عدالتی اجتماعی نیز دامن می زند، زیرا عدم دسترسی زنان به فرصتهای شغلی مناسب نشان دهنده ی تبعیض در جامعه می باشد و تبعیض از موانع تحقق توسعه به شمار می آید و عامل بسیار مهمی در سد نمودن راه رشد و تعالی انسان است.

بنابراین می توان گفت از جمله شاخصهای توسعه یافتگی یک کشور، میزان مشارکت و نقشی است که زنان در آن کشور دارا هستند و عدم بهره وری از نیروی بالقوه زنان در زمینه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، دستیابی به توسعه را ناممکن می سازد.آمارهای موجود حاکی از آن است که امروز زنان ایران در جایگاه و منزلتی دوگانه قرار دارند. از نظر شاخص های بهداشتی، آموزشی زنان ایران در شرایطی به مراتب بهتر از اکثر کشورهای منطقه قرار دارند، اما از نظر حضور در بازار کار و سهم درآمدی،

در میان کشورهای در حال توسعه رتبه بسیار پایینی دارند.با توجه به ساخت سنی ـ جنسی جمعیت کشور در سرشماری 1365 و 1375 مشاهده می شود که نزدیک به نیمی از جمعیت کشور (2/49 درصد) را زنان تشکیل می دهند ولی بنا به دلایل فرهنگی و اجتماعی، نقش آن ها در فعالیت های مزدبگیری گسترش نیافته است. اگر مساله ی اشتغال در ایران را بر حسب جنسیت بعد از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار می دهیم، به این واقعیت پی خواهیم برد که میزان اشتغال زنان به مقدار قابل توجهی کاهش یافته است.در سال 1355، حدود 12 درصد از جمعیت شاغل را زنان تشکیل می دادند

و در سال 1365، زنان تنها8 درصد جمعیت شاغل را تشکیل می دادند، که این نمایشگر کاهش زنان در نیروی شاغل است. از سال 1365 تا1370 افزایشی در حدود یک درصد مشاهده می شود. در سال 1375، حدود 5/12 زنان شهری در مقابل 8 درصد مردان شهری، بیکار و جویای کار بوده اند و این نسبت در مناطق روستایی، برای زنان و مردان به طور مساوی حدود 14 درصد می باشد. در همین سال، میزان فعالیت زنان 9 درصد بوده است که این میزان هر چند نسبت به قبل افزایش داشته است، اما نسبت به میزان فعالیت مردان بسیار کمتر است.

در حالی که بر اساس ماده ی 6 قانون مدنی، زنان در انتخاب شغل در جایی که شئونات خانوادگی آنان رعایت شود، آزادند.با نگاهی به اجتماع، قوانین (شامل قوانین ناظر بر خانواده و قوانین کار) سنت و عرف اجتماعی درمی یابیم که نگرش حاکم، مرد را نان آور خانه تلقی می نماید و بنا به همین نگرش مشارکت و فعالیت اقتصادی زنان لازم و ضروری به شمار نمی آید.

در حالی که با توجه به افزایش سطح سواد دختران و نیز سهم قبول شدگان دختر در دانشگاه ها، افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش بعد خانوار و کاهش قدرت خرید سرپرست خانوار، افزایش سریع نرخ مشارکت زنان در سال های آتی قطعی است و باید برای ایجاد فرصت های شغلی مناسب، با توجه به سطح سواد و مهارت آن ها برنامه ریزی شود. لذا برنامه ریزان توسعه همواره باید در نظر داشته باشند که در ارتقای شرایط اجتماعی، زنان، شهروندان درجه دوم، ضعیف یا حاشیه ای نیستند، بلکه برای رسیدن به شرایط مطلوب اجتماعی، باید بر نقش زنان به عنوان فعال اقتصادی تاکید شود.وجود نابرابری ها در دستیابی به فرصت های شغلی مختلف، میان زنان و مردان و نرخ مشارکت متفاوت آنان در بازار کار از چند نظر حائز اهمیت است که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می شود:1- وجود نابرابری ها در زمینه ی اشتغال مانعی است برای ورود زنان به برخی مشاغلی که در برداشت های عامیانه مردانه تلقی می شود، و سبب انعطاف ناپذیری بازار کار می گردد.

 

کلمات کلیدی :