ایران مقاله

 

 پروژه دانشجویی مقاله در مورد چادر شب بافی – استان گیلان فایل ورد (word) دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله در مورد چادر شب بافی – استان گیلان فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله در مورد چادر شب بافی – استان گیلان فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله در مورد چادر شب بافی – استان گیلان فایل ورد (word) :

پیشگفتار:
تحقیق من در مورد چادر شب قاسم آباد است. قاسم آباد یکی از روستاهای دور افتاده استان گیلان است و چون این تحقیق یک کار میدانی بوده مسلما رفتن به یک چنین روستایی دور افتاده ای و
پیدا کردن فرد با تجربه ای در این زمینه خیلی کار راحتی نیست. با توجه به این که در مورد چادر شب آنچنان مطلب کتابی وجود ندارد. فکر می کنم این مطلب گواه مشکلات این تحقیق باشد.

مقدمه :
در قاسم آباد دو گونه دست بافت بسیار زیبا بافته می شود یکی از ابریشم است که از
هزار و چهارصد سال پیش، از چین به ایران آورده شد و در خود منطقه به عمل می آید و دیگری از پنبه است.

این گونه فرآورده ها برای مصرف محلی است و هیچ گاه برای داد و ستد بازرگانی عرضه
نمی شود. ابریشم طبیعی، چادرشب برای دوخت پرده و پوشش رخت و خواب تهیه می شود ولی آن را بیشتر زنان محلی می پوشند یا به دور کمرشان می بندند. دلیل این نوع پوشش زنان نوع کارشان است چون زنان گیلانی در کشاورزی ( چیدن چای، منشا و برداشت برنج ) مجبورند

ساعتها به شکل خمیده مشغول به کار باشند. آنها عقیده دارند این نوع بستن محکم چادر شب به کمر باعث می شود که هم کمرشان گرم باشد و هم از کمر درد جلوگیری می نماید. در ضمن زنان منطقه قاسم آباد در فصل مرکبات نیز مجبورند در مناطق سرد برای چیدن میوه به باغ مرکبات بروند و این نوع پوشش بدن آنها را گرم می کند.

منطقه بافت :
قاسم آباد یکی از دهات استان گیلان است که در شهرستان رودسر قرار دارد از شرق به بخش چابکسر و از غرب به بخش کلا چای مرتبط است از قسمت شمالی به دریای خزر و از قسمت جنوبی به سلسله جبال البرز ختم می شود. ده قاسم آباد شامل قسمت های پایین محله
( قاسم آباد سفلی ) و بالا محله ( قاسم آباد علیا ) بند بان ، خانه سر، ملک میان و شام محله
می باشد. بالا محله تقریبا دارای 150 خانوار سکنه دارد و در هر خانوار حداقل یک دستگاه دست بافی ( چادر شب بافی ) وجود دارد.

در حمله ( قاسم آباد سفلی) در حدود 10 نفر زن و دختر خانه دار به بافت چادر شب نقش دار با استفاده از گجین و ابریشم طبیعی و در حدود 60 نفر به بافت چادر شب معمولی و ساده مشغول هستند. اغلب دختران قاسم آباد چادر شب مرغوب را که با مخلوطی از گجین بافته می شود به منظور تهیه جهیزیه شان ( که به زبان محلی به نام « داشتی » خوانده می شود.) بافته و آماده می نمایند و این نوع محصول به ندرت برای فروش عرضه می شود. حدود 60% چادر شب در این منطقه بافت می شود.

1- گجین: ابریشمی است که از انتهای الیاف باقی مانده در پیله تهیه می شود و اصطلاحا ابریشم گجین نامیده می شود و مرغوبیت کمتری دارد.

چادر شب بافی
پارچه چادر شب باریک به عرض 31 سانتی متر و طول 2 متر است که نقش هایش را پود نمودار می کنند. چادر شب با تقسیم توپ پارچه به شش قسمت و دوختن آنها به یکدیگر تهیه میگردد.
در قاسم آباد کمتر خانه ای یافت می شود که دستگاه بافندگی دستی در آن نبوده و زن یا دختر خانواده به طرز کار آن آشنایی نداشته باشد. اهالی قاسم آباد از نظر حفظ آداب و رسوم محلی مخصوصا پوشیدن لباس محلی و برگزاری مراسم عروسی، افرادی سنت طلب هستند.

به طور متوسط بافتن یک چادرشب در حدود یک ماه طول می کشد زیرا زنان قاسم آباد در ساعات فراغت از خانه داری، پارچه بافی می کنند و در روز بیش از سه تا چهار ساعت وقت صرف آن نمی شود.

برای بافتن چادر شب که مخلوطی از گجین و نخ پنبه ای تابیده است یک کیلو گجین مصرف
می شود. علاوه بر قاسم آباد در گزافرود و بی بالان در دو کیلومتری کلاچای بافت چادر شب به صورت خانگی مرسوم می باشد. در گزافرود در حدود دویست خانوار دارای دستگاه بافندگی بوده
و در فصولی که فعالیت های کشاورزی راکد می شود به چادر شب بافی می پردازند. مهمترین

مشکل چادرشب بافی در این منطقه کمبود و گران شدن گجین می باشد. به علت گران شدن گجین استفاده از نخ کاموا برای ایجاد نقش های رنگی معمول شده که به اصالت و مرغوبیت چادر شب ها لطمه زیادی زده است.

نحوه تهیه نخ چادر شب و ابزار مورد استفاده در تولید آن
ابریشم خام ابریشمی است که مستقیما از پیله گرفته میشود و به وسیله چرخهای دستی و یا با ماشین به نخ تبدیل میشود و رنگ آن زرد یا کرم است. ابریشم پخته ابریشمی است که در اثر پختن ابریشم خام و گرفتن صمغ آن ابریشم خالص شده و این عمل را اصطلاحا قلیاب کشی یا کلیاب

کشی گویند و رنگ ابریشم پخته سفید است.ابریشم گجین ابریشمی است که از انتهای الیاف باقی مانده در پیله تهیه میشود و اصطلاحا ابریشم گجین نامیده میشود و مرغوبیت کمتری دارد .
چه کلافهای ابریشم خام به صورت خانگی تهیه شود و چه از بازار خریداری گردد آن را در مخلوطی از آب و خاکستر خیس میکنند. عمل شستن ابریشم خام جهت نرم و تمیز کردن نخها و آماده

نمودن آنها برای رنگرزی است. بعد از رنگ کردن، این کلافها را مرتبا باز و دوباره می پیچانند و هنگام این عمل با تاب دادن و یا در صورت لزوم با دولا کردن نخها بر دوام و یکنواخت بودن آنها می افزاید و سپس با این نخها قرقره « ماسوره » درست میکنند که برای تار و پود پارچه ابریشمی ( چادر شب ) به کار می رود.
ابتدا این کلافها را به روی کلافزنی قرار می دهند. نخ را از کلاف به روی دوک چرخ می پیچانند و سپس از آن به روی کلاف زن بزرگتری ( ابریشم تابزن ) منتقل می کنند.
این کارها باعث افزایش طول نخ می شود زیرا در حین عمل نخ هایی را که از قرقره های مختلف باز می کنند به هم گره می زنند. با یک پیچاندن مجدد به روی دوک چرخ که اغلب با دولا کردن
نخ ها همراه است. ماسوره هایی با اندازه های مختلف تهیه می کنند که ماسوره های کوچک برای پود پارچه و ماسوره های بزرگتر برای تار پارچه به کار می رود.

تهیه ابریشم تابیده از پیله های نا مرغوب بیشتر به روشی که در مورد سایر الیاف مانند پنبه و پشم رایج است شبیه می باشد. در این روش توده نخ به دست آمده از پیله های نا مرغوب را به کمک دوک به صورت رشته های تابیده در می آورند که دوک مورد استفاده ( کج دوک ) دارای دو سر برآمده می باشد. استفاده از دوک به جای چرخ ( چر ) جهت آزاد نگاه داشتن دو دست است که توسط آنها انبوه نخ های کم و بیش در هم پیچیده را از هم باز می کنند. عملیات بعدی در مجموع تقریبا شبیه عملیاتی است که در مورد ابریشم خام ذکر شد. تشکیل کلاف توسط « اچکاوزن »

صورت می گیرد. رنگ کردن و پیچیدن دور قرقره ها ، کلاف ها را بعد از رنگ کردن بر روی چرخ ریسندگی ( چر) منتقل و قرقره را درست می کنند. آخرین مرحله قبل از بافتن ابریشم درست کردن تارهای پارچه ( تانه کار ) است. این عمل با پیچاندن نخ های رنگارنگی که از قرقره های مختلف باز می کنند به دور میخ های چوبی انجام می گیرد. ( میخ های انتهایی را بالاتر قرار گرفته پیش چونگان و پس چونگان و میخ های وسطی را رجه می نامند.)
کشیدن تارها را همیشه به یک نفر متخصص می سپارند در صورتی که سایر عملیات مثل نخ کشی، پیچاندن و کاری زنانه و خانگی است. تارهای آماده شده 20 متر طول دارد و از 1600 نخ درست می شود که در سطح جدا از هم قرار می گیرد.

 

دستگاه مورد استفاده در چادر شب و نحوه بافت آن :
متدوال ترین دستگاه بافت دستی پاچال است. این دستگاه دارای دو ردیف نورد است و با پدال کار می کند. قسمت های مختلف دستگاه عبارتند از : تیر پاچال که دارای چهار ستون عمودی ( لنگه پاچال ) و دو چوب مورب عرضی یعنی چوب دست می باشد که برای استحکام تعبیر شده است روی دو ستون جلویی جولاهان نورد آخر یا پس نورد قرار گرفته که در آن میخ های کوچکی را
به نام (غیبد) برای وصل کردن تارها فرو می کنند. این تارها را سپس بالا برده و از روی

یک چوب ( سردار) که به انتهای ستونهای جلویی ثابت شده رد می کنند. ترکه های عرضی
( لاهه گزکن ) که به سردار وصل شده باعث کشیدگی و جدا ماندن دو لایه تارها می گردد. این لایه ها سپس از میان سوراخ های دو ردیف نورد( ورد ) رد شده و هر کدام به دو تیغه( ورد چوب ) وصل می شود. نوردها به یک طناب ( ماپاته ) بسته شده و از سقف آویزان هستند. در ضمن هر کدام از نوردها به یک پدال ( پاکتل ورد) وصل شده که بافنده روی نشینه پاچال می نشیند و به طور متداول آنها را پایین و بالا بردن به حرکت در می آورد. بعد از هر حرکت نوردها، بافنده ماکو را که قرقره (ماسوره) و نخ های پود ( وبج) را به همراه دارد از بین دو لایه تارها رد می کند و سپس نخ های پود را با شانه ای که در لابه لای تارها قرار دارد به هم می فشارد. پارچه چادر شب بافته

شده روی استوانه ای به نام پیش نورد و جلو نورد پیچانده می شود که مانند استوانه جولاهان میخ داراست. بافنده می تواند بدون بلند شدن از جای خود استوانه جولاهان را به وسیله ترکه ای (نورد گردن) بچرخاند. انتهای نوارهای پارچه بافته شده ( تخته) را به یکدیگر می دوزند و از آن چادر شب درست می کنند که زنان هنگام کار به دور کمر و هنگام حمل بچه به دور شانه خود می بندند. نوع دیگر از چادر شب را نیز به عنوان جهیزیه (داشتی) به دخترانشان می دهند و آن را سرمایه ای برای دختر می دانند که در وقت تنگدستی می تواند از طریق واسطه ها بفروشد.

 

رنگهای مورد استفاده در چادر شب :
رنگ اصلی زمینه چادر شبها معمولا قرمز است البته متن بنفش و سبز نیز به مفدار بسیار کم در منطقه قاسم آباد بافته می شود و رنگ های سفید، سبز، نارنجی، زرد، صورتی، آبی و قرمز در ترکیب های هماهنگ در آن استفاده شده است.
رنگها در چادر شب ها حاکی از محله خاص سلیقه خاص محلی است. ولی آن چیزی که در
رنگ های چادر شب قابل توجه است استفاده از رنگ های مکمل است که بسیار زیاد
در کارهایشان دیده می شود. مثلا در مورد رنگ زرد که اکثرا در کنار رنگ بنفش قرار
می گیردالبته گاهی نیز ازرنگ سیاه استفاده می کنند ولی در هر صورت رنگی که کنار زرد قرار می گیرد باید تیره باشد تا درخشندگی رنگ زرد مشخص شود و یا قرمز که اکثرا در کنار سبز استفاده می شود.

وقتی از زن بافنده سوال می کنم که چگونه رنگ ها را در کنار هم استفاده می کنید.
پاسخ می دهد که مادران ما به ما یاد داده اند که چگونه رنگ ها را در کنار هم استفاده کنیم این خود دارای قانون است. اگر در چادر شبی این اصول پیروی نشود یک استاد کار می تواند با دیدن کار متوجه شود که بافنده تازه کار بوده است. هیچ وقت یک استاد کار دو رنگ تیره را در کنار هم
نمی بافد و همینطور دو رنگ روشن را نمی توان در کنار هم بافت.

این ضعف کار است. یک استاد کار چادر شب بافی فرق تیره و روشن را به خوبی می داند و به خوبی واقف است که به کار گیری دو رنگ تیره در کنار هم باعث زشتی کارش می شود.
همانطوری که قبلا گفته شد بافنده چادر شب از رنگهای مکمل استفاده می کند آیا این یک آگاهی زاتی است.
وقتی سوال می کنم که چرا رنگها را این گونه یعنی (قرمز در کنار سبز، آبی در کنار نارنجی، زرد در کنار بنفش) قرار می دهید؟

پاسخ می دهد که خیلی زیباتر است. این رنگ ها با هم جورند. اگر کسی به این شکل استفاده نکند کارش اشتباه است. البته شاید به دلیل واکنش های چشم باشد مثلا اگر به مدت طولانی در معرض اشعه قرمز قرار گیرد به محض دور شدن از سطح قرمز فورا تصویری به رنگ سبز می بینید.
رنگهایی که در چادر شب استفاده می شود از رنگ های شیمیایی است. البته برای اینکه رنگ

ابریشم پخته ثابت شود از گیاهان استفاده می کردند. برای رنگ سیاه از پوست انار و نمک و یا پوست گردو و نمک برای ثبات سبز از مقدار کمی گردو همراه نمک برای ثبات زرد از نوعی علف که که از جنگل می چیدند و مقداری نمک و برای ثبات قرمز و آبی از نمک تنها استفاده می کردند.
در چادر شب ها هیچ گاه رنگ آبی کم رنگ و سبز کم رنگ و یا زرد کم رنگ و قهوه ای به کار دیده نمی شود. چون به این اعتقاد دارند که رنگ باید زیبا و درخشنده باشد و در بازار خریدار داشته باشد.

وقتی از بافنده سوال می کنم که نظرش در مورد چادرشب یزد چیست؟ پاسخ می دهد که آن یک رختخواب پیچ معمولی است. در این منطقه هیچکس این نوع چادرشب را نمی خرد. خود من نیز دوست ندارم همچین رنگی را ببافم. بافنده رنگها را درست به کار برده اما کارش بی رنگ است.

البته به نظر من دلیلش به خاطر شرایط آب و هوای دو منطقه است یکی به دلیل آن سرسبزی و آب و هوای معتدل رنگ های پرمایه و درخشان را دوست دارد و دیگری به دلیل آب و هوای گرم و خشک و کویری رنگ های کم مایه را دوست دارد.

طرح های چادر شب :
بیشتر این طرحها و اسامی از طبیعت گرفته شده اما به طور دقیق نمی دانند از چه وقت این اسامی برای فرمها انتخاب شدند ففط در مورد نقش قالی گل از زمانی که برای اولین بار قالی به این منطقه آورده شد. استادکاران از گلهای قالی

خوششان آمد و سپس از آن تقلید کردند و به همین دلیل اسمش را قالی گل گذاشتند.
طرح های دیگر عبارتند از‌ :
1- ماه ویریب دار: مانند ماه شب چهاردهم و به شکل کامل است و نام ماه را دارد. و هیچ وقت برای ما نشانه دریا نبوده است.

2- دریا گل: از دریا الهام گرفته شده.
وقتی به زن روستایی می گویم که ماه ویریب دار بیشتر شبیه دریا است تا خود دریا گل حرف مرا رد می کند و می گوید هیچ شباهتی بین این دو وجود ندارد. البته دریا در بعضی موارد از لحاظ رنگ نیز هیچ شباهتی به دریا ندارد مثلا از رنگ زرد استفاده می کنند و از او می پرسم
چرا اینطور است پاسخ می دهد رنگ آمیزی باید به چادر شب بیاید. او عقیده دارد زاویه های کنار لوزی مانند موج دریاست که به ساحل رانده می شود.

3- قالی گل: یک گل جدا از بقیه گلها.
4- اسبها و سواران : که بسیاری از محققان آن را با صفی از اسبها و سواران قالی پا زیر یک مقایسه کرده اند.
5- سلم دار: نقش درخت که در تصویر چادر شب نمایش داده شده از طرف بافندگان به نام
«سلم دار» یا زربین دار دار خوانده می شود. در روی جام های طلای بدست آمده از تپه مارلیک از این، درخت زندگی یاد می شود.

و همچنین از نقوش مرغ، غاز، اردک، چلچراغ ;.. تا آنتن تلویزیون نیز استفاده می کنند. و بسیاری از نقوش به کار رفته در چادرشب های قاسم آباد شباهت فوق العاده زیادی به ظروف
به دست آمده از تمدن مارلیک و تمدن املش دارد.
1- زربین: سرو کوهی از خانواده (سرویان) که منطقه رویش آن به موازات ساحل دریای خزر از رودبار گرفته تا گرگان کشیده شده است. زربین جز درختهای همیشه سبز است.

 

کلمات کلیدی :